بازاندیشی در اخلاق معماری با هدف کاستن از مخاطرات وجودی و محیطی

Authors

  • ایرج اعتصام استاد دانشکدۀ معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
  • حسین بحرینی استاد دانشکدۀ شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
Abstract:

به‌موجبِ وقوعِ انقلاب صنعتی در اواخر سدۀ هجدهم و توسعۀ سامانه‌های ارتباطی و زیرساخت‌های عمرانی، شاکلۀ جوامع کلاسیک دستخوش دگرگونی‌های شگرفی قرار گرفت. در نتیجه، شهرنشینی رشد چشمگیری را از سر گذراند. با مداخلۀ مفرط صنعت و تجارت در امور انسانی، پیوندهای اجتماعی توسط سازمان‌های بوروکراتیک و بر مبنای مسائل مالی قوام پیدا کرد. با قد برافراشتن فوردیسم و تیلوریسم که اصل را فقط بر بهره‌وری بیشتر می‌نهادند، خرد ابزاری-استراتژیک معطوف به اصل سلطه-نظارت بر خرد ارتباطی-استدلالیِ معطوف به ایدۀ گفت‌وگو-تفاهم تفوق یافت. در نظام سرمایه‌سالار، بیشتر ابعاد فرهنگ از طریق عوامل اقتصادی برآمده از آپاراتوس‌های ایدئولوژیک دولت تعیین می‌شوند. این نظام، با استفاده از تکنولوژی، دست به تسخیر طبیعت و استثمار آن می‌زند و به‌واسطۀ رسانه، آگاهی آدمیان و طرح‌افکنی‌های آنان برای آینده را به ‌استعمار می‌کشد. ماحصل امر، مخاطرات وجودی چون ازخودبیگانگی و بحران هویت، و معضلات محیطی چون ویرانی زیست‌بوم بوده است؛ مواردی که دهه‌هاست گریبان بشر را به‌سختی می‌فشارند. به‌تعبیری، نقطۀ عطف شکل‌گیری معماری مدرن در نخستین روزهای انقلاب صنعتی ریشه دارد. متفکران و کنشگران سبک یادشده در معماری و برنامه‌ریزی شهری، خود را بخشی از یک گرایش آرمان‌گرایانه می‌دیدند و امیدوار بودند که کیفیت زندگی مردم را بهبود بخشند. معماران مدرنیست سعی داشتند با روح زمانه همساز شوند، اما عاقبت، به خلق جعبه‌هایی یکنواخت رسیدند که از منظر انسانی خفقان‌آور، و از منظر زیست‌محیطی مصیبت‌بار به‌شمار می‌رفتند. در این مرحله است که پسامدرنیتۀ آنارشیستی، با کنار گذاشتن کارکردمداری خرد‌باورانه و ناب‌گرایی زیبایی‌شناختی، رویکردی رندانه را بر صدر اذهان نشاند که ازقضا بیشتر دموکراتیک و کمتر نخبه‌گراست. بحث اصلی تحقیق پیش رو بر مناسبات معماری آینده با اخلاق، از دو جنبۀ مرتبط با مخاطرات وجودی و معضلات محیطی استوار است. بدین ‌اعتبار، موقف خود را بر آرا و آثار معمارانۀ پس از دهۀ ۱۹۸۰ قرار می‌دهیم، هنگامی‌ که نگره‌های نوپدیدی مانند دی‌کانستراکتیویسم و بعدتر فولدینگ، از سخن فلسفی به عمل معماری آمدند و به پیدایش تحولاتی خارق‌العاده در ایجاد یک فضای جدید، نه فقط یک فناوری یا ساخت‌مایۀ جدید امکان دادند. خاستگاه این نگره‌ها، به‌تعبیری به سال‌های ۱۹۶۰ می‌رسد، که برای نخستین بار در سرتاسر تاریخ ساخت‌وساز، فلسفه به‌طور مستقیم، به‌ یاری معماری شتافت تا آن را از چنگال نامکان‌های بی‌هویت و هم‌شکل که فرجام مدرنیسم معمارانه بودند، برهاند. گرایش‌هایی چون هستی‌شناسی پدیدارشناختی و هرمنیوتیک هُنری از سزاوارترین آن نظریه‌های فلسفی‌اند. بنابراین، پیشاتاریخ پژوهش متوجه معماری مدرنیستی است که چه‌بسا ناخواسته مسیر را برای گسترش مشکلات روان‌شناختی و زیست‌محیطی هموار ساخت.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

بازاندیشی مفهوم سکونت در معماری

The general concept of 'Dwell' or the existence of human on earth accompanying a suitable environment has various architectural responses in the traditional and modern thought. However, the recognition of quiddity of dwell and its specific meaning 'calmness' is still a theoretical challenge in human relation and environment. In this essay, nature and dwell of self with regard to the world of se...

full text

The effect of cyclosporine on asymmetric antibodies and serum transforming growth factor beta1 in abortion-prone model of mice CBA/J x DBA/2

كچ ي هد فده و هقباس : ي ک ي طقس زورب للع زا اه ي ،ررکم ا لماوع تلاخد ي ژولونوم ي ک ا رد ي ن قم طققس عون ي وراد دقشاب ي س ي روپسولک ي ،ن ح لدم رد طقس شهاک بجوم ي ناو ي CBA/j×DBA/2 م ي تنآ ددرگ ي داب ي اه ي ان و راققتم TGF-β لماوع زا عت مهم يي ن گلماح تشونرس هدننک ي سررب روظنم هب رضاح هعلاطم تسا ي ات ث ي ر اس ي روپسولک ي ن م رب ي از ا ي ن تنآ عون ي داب ي س و اه ي اکوت ي ن TGF...

full text

مخاطرات محیطی

یکی از موقعیت‌هایی که مورد توجه ژئومورفولوژیست‌های کاربردی می‌باشد، این ‌است که کدام‌یک از رویدادهای ژئومورفولوژیکی اثر مستقیمی بر روی انسان دارند. در این‌جا، بحث به مخاطرات ژئومورفولوژیکی محدود خواهد شد. مخاطرات زمانی روی می‌دهند که از آستانه پیشی بگیرند. بعضی از مخاطرات مانند تمام زمین‌لرزه‌ها، کاملاً طبیعی هستند، اما برخی دیگر از مخاطرات تا حدودی به دلیل فعالیت‌های خود انسان، روی می‌دهند. در ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 5  issue 3

pages  247- 263

publication date 2018-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023