انتخاب مدل بهینه‏ تنظیم قیمت انگیزشی با در نظر گرفتن آثار خارجی برای توزیع برق ایران‏‏‏‏

تقریباً در سراسر قرن بیستم، صنعت برق در انحصار شرکت­های یکپارچه عمودیو به­طور معمول دولتی بود. در این شکل سنتی، این بنگاه تنها ارائه‌کننده­ خدمات در محدوده­ ارائه­ خود که شامل تولید، انتقال، توزیع و خرده­فروشی برق بود، می­شد. ضرورت توسعه­ عملکرد کارا که نتیجه­ گسترش رقابت در اقتصاد است، حتی بخش‌های زیر­بنایی و عمومی را نیز از این قاعده مستثنی نکرده و بحث گسترده­ای تحت عنوان اصلاحات در صنعت برق را که شامل تجدید ساختار، شرکتی‌سازی، جداسازی، تجدید مقررات، مقررات‌زدایی و خصوصی‌سازی می­شود را پدید آورده است. تجدید ساختار صنعت برق به معنای شکست انحصار عمودی دولت بر صنعت از طریق جداسازیزنجیره­ یکپارچه­ عمودی و بر هم تنیده­ تأمین برق و تفکیک آن در قالب بخش‏های رقابت­پذیرو رقابت­ناپذیر است. بخش توزیع برق دارای خصوصیات انحصار طبیعی و به دنبال آن رقابت‌ناپذیر است و باید تحت تنظیم فعالیت نماید. هدف از این تحقیق مقایسه­ دو مدل اساسی تنظیم قیمت انگیزشی و یافتن مدل بهینه­ تنظیم قیمت برای توزیع برق ایران است که تابع رفاه کل اجتماعی را حداکثر نماید. مدل­های سقف قیمت و درآمد، پرکاربردترین الگوهای تنظیم انگیزشی هستند که نسبت به قیمت اولین راه حل برتر، با یکدیگر مقایسه شده­اند. برای ایجاد این  مدل­ها،تابع هزینه­ 38 شرکت توزیع برق ایران تخمین زده شده و سپس کارایی آن­ها به روش تحلیل پوششی داده­ها محاسبه شده است. سپس دو الگوی یادشده برای سه سال 1388 الی 1390 مدل­سازی شده­اند. در نهایت تابع تقاضای برق خانگی به روش خودرگرسیون با وقفه­های توزیع شده برآورد گردیده است. محاسبه­ تفاوت رفاه کل هر مدل با قیمت اولین راه حل برتر نشان می­دهد که بدون در نظر گرفتن آثار خارجی آلودگی ناشی از تولید برق، مدل سقف قیمت رفاه اجتماعی را حداکثر می­نماید در حالی که در نظر گرفتن این آثار مدل سقف درآمد را به عنوان مدل بهینه معرفی می­کند.