اسم منسوب عربی و صفت نسبی فارسی (دلالت ها و مقابلۀ همسانی‌ها و ناهمسانی‌ها)

یاء نسبت، پرکاربردترین و متداول‌ترین پسوند و یکی از ساده‌ترین افزارهای صفت‌ساز در هر دو زبان عربی و فارسی است که از اتصال آن به پایان اسم‌های مختلف صفت‌های دارای معانی گوناگون ایجاد می‌شود. این گفتار بر آن است در حدّ بضاعتِ خود، ضمن اشاره به آن معانیِ گونه‌گون در عربی و فارسی، پاره‌ای همسانی‌ها و ناهمسانی‌ها را در این زمینه بنمایاند.  از مهم­ترین نتایج این گفتار این است که بیشتر معانی و کارکرد­های حاصل از چسبیدن پسوند یاء نسبت به کلمۀ پایه مانند تعلق به یک اقلیم یا ملیت و نژاد، وابستگی به یک چیز، شباهت در شکل یا رنگ، بیان جنس و مادۀ یک چیز، پیشه و فروشندگی، مذهب و کیش، معنای فاعلی یا مفعولی، قابلیت و لیاقت، دارندگی و... در هر دو زبان عربی و فارسی همسان­اند، ولی در کارکرد­هایی مانند آلوده­بودن به یک چیز، اعتیاد به مصرف ماده­ای، مطابقت با یک چیز، محل خرید و فروش یک چیز و... ناهمسانند . به­طور­کلی همسانی­های این پسوند و   کارکرد­های آن در هر دو زبان بیشتر از ناهمسانی­های آنهاست .