استفاده از تصاویر ماهواره‌ای برای تعیین نقاط بحرانی در ابتلای به بیماری سرطان ریه در شهرهای آلوده

  مقدمه: عواقب آلودگی هوای شهرها به صورت بیماری‌ها و امراض قلبی- عروقی، تنفسی و سکته مغزی متوجه ساکنان آن‌ها می‌شود. در این مطالعه، داده‌های مربوط به ابتلای به سرطان ریه و آلودگی هوا (ذرات معلق زیر 5/2 میکرن موجود در جو) در شهر تهران مورد استفاده قرار گرفته است. هدف این تحقیق، امکان‌سنجی برآورد ارتباط بین آلودگی هوا و ابتلای به سرطان ریه در شهر تهران با استفاده از داده‌های روزانه ماهواره‌ها می‌باشد.   روش کـار: اطلاعات مورد نیاز در رابطه با توزیع ذرات معلق زیر 5/2 میکرن در جو تهران با استفاده از تصاویر سنجنده MODIS تهیه گردید. سپس از روش‌های آماری همبستگی و رگرسیون، برای تعیین ارتباط بین غلظت ذرات معلق زیر 5/2 میکرن محل سکونت افراد با ابتلای به سرطان ریه استفاده شد.   یافته‌ها: در نتیجه این بررسی مشاهده شد که بین افزایش غلظت ذرات معلق زیر 5/2 میکرن جو در مناطق مختلف شهر تهران و افزایش شاخص نسبت بیمار به جمعیت در آن مناطق، یک همبستگی مثبت وجود دارد. مقدار این همبستگی 43/0 ) 05/0 p< ) محاسبه شد و بیانگر آن است که زندگی در مناطق آلوده بر خطر ابتلای به سرطان ریه می‌افزاید. همچنین خطر نسبی زندگی در آلوده‌ترین نقاط تهران از نظر ذرات معلق نسبت در مقایسه با پاک‌ترین نقاط، 32/1 (620/1 -013/1، در فاصله اطمینان 95/0 و 05/0 p< ) محاسبه شد.   نتیجه‌گیری: همبستگی مثبت ضعیف اما معناداری بین زندگی در سطوح مختلف غلظت ذرات معلق زیر 5/2 میکرن و ابتلای به سرطان ریه دیده شد. این موضوع نشان دهنده تأثیر ذرات معلق بر ابتلای افراد به سرطان ریه می‌باشد. از دلایل ضعیف بودن همبستگی می‌توان به در نظر نگرفتن سایر پارامترهای دخیل در روند ابتلای به سرطان ریه اشاره کرد. با استخراج نقشه روزانه توزیع آلودگی در شهرها ضمن یافتن نقاط بحرانی می‌توان مردم و مسؤولین را از نقاط بحرانی آگاه نمود.   گل‌‌واژگان: آلودگی هوا، ذرات معلق، سرطان ریه، MODIS