از کتابداری تا علم اطلاعات و دانش‌شناسی: تاریخ‌نگاری، زمینه‌های شکل‌گیری و سیر تحول عنوان رشته در ایران

Authors

Abstract:

هدف: هدف اصلی مقالۀ حاضر بررسیِ چگونگیِ تغییرِ عنوان رشته از «کتابداری و اطلاع‌رسانی» به «علم اطلاعات و دانش‌شناسی» در ایران است. روش: در پژوهش حاضر از روش تحلیلی _ تاریخی استفاده شد. جامعۀ آماری این پژوهش شامل آثار، رخدادها، تلاش‌ها و اقدام‏های انجام‌شده درخصوص تغییر نام رشتۀ کتابداری از آغاز تاکنون است. به‏همین‏منظور، ابتدا نام رشته بر اساس برنامه‌های درسی و آموزشی از سال 1344 تاکنون بررسی و طبقه‌بندی شد. سپس بنیان‌های فکری و رویکردهای غالب در شکل‌گیری عنوان شناسایی و تبیین گردید. همچنین، مجموعه اقدام‏ها و تلاش‌های صورت‏گرفته تا پیش از تغییر عنوان در 23 مهر 1391، که در حقیقت پیش‏زمینه‌های تغییر عنوان رشته به‏شمار می‏روند، شناسایی و نقش هر یک مشخص شد. در نهایت، تاریخ‌نگاری و پیشینۀ دو اصطلاح «علم اطلاعات» و «دانش‌شناسی» بر اساس حضور در عنوان‏های بروندادها و رخدادهای علمی رشته ترسیم گردید. یافته‌ها: نتایج این بررسی نشان داد، برنامه‌های درسی و آموزشی مصوب از آغاز تاکنون حکایت از سه دورۀ زمانی با سه‏عنوان مجزای «کتابداری»، «کتابداری و اطلاع‌رسانی»، و «علم اطلاعات و دانش‌شناسی» را دارد که به‏ترتیب محور اصلی آن‌ها «آموزش فهرست‏نویسی و رده‌بندی»، «توسعۀ خدمات کتابداری و اطلاع‌رسانی»، و «آموزش فناوری اطلاعات» بوده است. دیگر نتایج این بررسی نشان داد در شکل‌گیری عنوان جدید رشته سه رویکرد غالب «دانش‌شناسی»، «علم اطلاعات» و « عناوین ترکیبی» نقش داشته‌اند که سردستۀ رویکرد اول هوشنگ ابرامی، سردسته دومی عباس حُرّی، و سومی به دلیل تعدد و تنوع فکری و عدم تمرکز بر یک عنوان، فاقد سردسته است. نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق نشان داد عنوان جدید در حقیقت شکل تغییریافته و اصلاح‏شدۀ عنوان قدیم است. افزون بر این، آثار ذکرشده در این مقاله، کتاب‏شناسی مناسبی برای تحقیقات آینده خواهد بود. 

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

The Study of Stressful Factors in Clinical Education for Nursing Students Studying in Nursing and Midwifery College in Khorramabad

کچ هدي پ شي مز هني فده و : شزومآ لاب يني شخب ساسا ي شزومآ مهم و راتسرپ ي تسا . و هنوگ ره دوج لکشم ي شزومآ رد لاب يني ، آراک يي هدزاب و ا ني شزومآ زا شخب راچد ار لکشم م ي دنک . فده اب رضاح شهوژپ سررب ي لماوع سرتسا از ي شزومآ لاب يني رد وجشناد ناي راتسرپ ي هدکشناد راتسرپ ي و يامام ي ماـجنا داـبآ مرـخ تسا هتفرگ . شور و داوم راک : رضاح هعلاطم کي هعلاطم صوت يفي عطقم ي تسا . د...

full text

The effect of cyclosporine on asymmetric antibodies and serum transforming growth factor beta1 in abortion-prone model of mice CBA/J x DBA/2

كچ ي هد فده و هقباس : ي ک ي طقس زورب للع زا اه ي ،ررکم ا لماوع تلاخد ي ژولونوم ي ک ا رد ي ن قم طققس عون ي وراد دقشاب ي س ي روپسولک ي ،ن ح لدم رد طقس شهاک بجوم ي ناو ي CBA/j×DBA/2 م ي تنآ ددرگ ي داب ي اه ي ان و راققتم TGF-β لماوع زا عت مهم يي ن گلماح تشونرس هدننک ي سررب روظنم هب رضاح هعلاطم تسا ي ات ث ي ر اس ي روپسولک ي ن م رب ي از ا ي ن تنآ عون ي داب ي س و اه ي اکوت ي ن TGF...

full text

سیر تحول از علوم رشته ای تا علوم میان رشته ای و علوم یکپارچه

از نظرارسطو و فلاسفۀ اسلامی و فلاسفۀ قرون وسطی همۀ علوم زیر چتر فلسفه قرار می گرفت و فلسفه عمدتاً به فلسفۀ نظری و فلسفۀ عملی تقسیم می شد ، که فلسفۀ نظری شامل متافیزیک ، ریاضیات و طبیعیات بود. قبل از تکون علم جدید، دانشمندان درپی آن بودند که تصویر یکسانی از کل جهان به‌دست آورند. تمام بخش‌های دانش، بایستی در یک چارچوب کل‌نگرانۀ فلسفی قرار می‌گرفت. پس از تکون علم جدید کم­کم فلسفه های تجربه­گرا ، که...

full text

Tracking Mobile Targets Using Sensor Networks

ةـصلاخلا : يوتحت لا و ةضفخنملا ةقاطلا تاذ تادحولا نم ديدعلا ىلع ةيكلسلالا تارعشتسملا ةكبش ةلصوب ةدوزم سلا ةيكل ثيح ، اهنيب اميف لاصتلال إ نكمي تارعشتسملا كلت ن دختسا ا اهم تا قيبطتلا نم د يدعلا يف . م ت د قو ا هتبقارم دار ملا ة قطنملا ى لع يئاوشع لكشب تارعشتسملا عيزوت ثحبلا اذه يف ا م لكش ب اهميس قت و إ ى ل ةدحاو لآ يوتحت ثيح ،ةقرفتم تانايب دعاوقآ لمعتل تاعومجم ة يناكم تا نايب ى لع تارعش تسمل...

full text

آموزش کتابداری و علم اطلاعات در ایران: موانع و راهکارها

ارزیابی میزان کارایی یا ناکارآمدی برنامه‌های آموزشی نسبت به فلسفۀ آنها، نیازها، شرایط اجتماعی، مسائل اقتصادی، فناوری روز و بازار کار در تمامی حوزه‏های دانش، امری بدیهی و جاافتاده است. بازنگری در برنامۀ آموزشی کتابداری و علم اطلاعات نیز به دلیل ارتباط تنگاتنگ آن با مسائل، موضوعات و فناوری روز، اهمیت بسیاری دارد. بررسی نوشتارهای حوزۀ کتابداری و علم اطلاعات در ایران نشان می‌دهد تمامی صاحب‏...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 20  issue شماره 2(پیاپی 78)

pages  3- 41

publication date 2017-06-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023