ارزیابی کمی و کیفی آلفاتوکوفرول و بتاسیتواسترول موجود در تقطیرات بی بوکننده روغن زیتون

مقدمه: روغن زیتون به عنوان یکی از منابع اصلی چربی در رژیم غذایی علاوه بر داشتن سطح بالایی از اسید چرب غیر اشباع، حاوی ترکیباتبیولوژیکی مانند آنتیاکسیدانهای فنولی بوده که قادر به جلوگیری از تأثیر مخرب رادیکالهای آزاد و جهشهای حاصل بر ساختارهای سلولیمیباشد . ترکیبات غیر صابونی شونده روغنهای گیاهی منبع غنی از ترکیبات اختصاصی مختلف از جمله استرولها، توکوفرولها، اسکوالن واسیدهای چرب آزاد میباشد. هدف از انجام این تحقیق شناسایی و اندازهگیری ترکیبات غیر صابونی شونده میباشد که در زمان بوگیری ازروغن خارج و در تقطیرات بیبو کننده تجمیع میگردد.مواد و روشها: نمونه روغنهای زیتون و تقطیرات بی بو کننده از کارخانه روغن زیتون در زمانهای مختلف جمعآوری شد. بر این اساسترکیبات استرولی و توکوفرولی موجود در روغن زیتون قبل و بعد از بوگیری و در تقطیرات بی بو کننده مورد ارزیابی قرار گرفت. بعد از استخراجو جداسازی ترکیبات غیر صابونی شونده، بر روی صفحه کروماتوگرافی لایه نازک، شناسایی و اندازهگیری استرولها و توکوفرولها به کمکروش کروماتوگرافی گازی و کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا انجام گردید.یافتهها: نتایج آزمایشها نشان دادند که در اثر فرایند بوگیری ترکیبات غیرصابونی روغن زیتون که شامل استرولها، توکوفرولها،هیدروکربنها و ترکیبات دیگری از جمله اسیدهای چرب آزاد، 4 - متیل استرولها، تریترپن الکلها، تریترپن دیولها، کاروتنوئیدها و غیرههستند کاهش یافته و در تقطیرات بیبو کننده جمعآوری میشوند. شایان ذکر است که به دلیل درجه حرارت بوگیری روغن زیتون که نسبتاًپایینتر از درجه حرارت بوگیری متداول برای روغنهای نباتی دیگر چون سویا و آفتابگردان است تجمع این ترکیبات در تقطیرات بیبو کنندهکمتر از روغنهای ذکر شده میباشد درصد ترکیبات استرولی جمعآوری شده در تقطیرات بی بو کننده با درصد ترکیبات استرولی موجود درروغنهای آزمایش شده تفاوت معنیداری نداشت.نتیجهگیری: تقطیرات بی بو کننده جمعآوری شده در زمان بوگیری روغن زیتون که منبع غنی از استرولهای گیاهی و آلفا توکوفرولمیباشد میتواند در فرمولاسیون مواد غذایی و دارویی مورد استفاده قرار گیرند.