ارزیابی و مقایسه پروتئین‌‌های ذخیره‌‌ای دانه در برخی از گونه‌‌های آژیلوپس ایران

چکیده تنوع ژنتیکی پایه و اساس اصلاح گیاهان محسوب شده که گزینش و بهبود گیاهان با صفات و خصوصیات مطلوب را ممکن می‌‌سازد. با توجه به اهمیت پروتئین‌های ذخیره‌ای دانه در برنامه‌‌های به‌نژادی گندم نان، مطالعه تنوع ژنتیکی برای این پروتئین‌ها در میان خویشاوندان گندم از اهمیت ویژه‌‌ای برخوردار است. در این بررسی تنوع ژنتیکی برای پروتئین‌های ذخیره‌ای دانه در میان 105 نمونه از گونه‌های  Aegilopsشامل columnaris .Ae، crassa Ae.، cylindrica .Ae، kotschyi .Ae، Ae. neglecta، Ae. triuncialis، Ae. umbellulataa ،  Ae. speltoidesو Ae. tauschii طبق روش ژل اکریلامید سدیم دو دسیل سولفات (SDS-PAGE) مورد بررسی قرار گرفتند. در مجموع 22 باند پروتئینی در قالب 24 طرح مختلف در میان نمونه‌‌ها مشاهده شد. بیشترین تنوع در گونه  Ae. neglecta با شاخص 12/0 و کمترین تنوع در گونه  Ae. cylindrica با شاخص 03/0 مشاهده گردید. در میان استان‌های مبدأ نمونه‌ها، استان‌های تهران و آذربایجان شرقی با شاخص 13/0 بیشترین تنوع و استان لرستان با شاخص 06/0 از تنوع کمتری برخوردار بودند. در گروه‌بندی نمونه‌‌ها با استفاده از روش اتصال بین گروهی گونه‌‌ها و همچنین استان‌های مورد بررسی به سه گروه تقسیم شدند. بیشترین فاصله ژنتیکی بین گونه crassa .Ae و  Ae. triuncialisو کمترین فاصله ژنتیکی میان گونه umbellulata .Ae و neglecta .Ae مشاهده شد. همچنین در میان استان‌های مبدأ نمونه‌ها، استان‌های لرستان و سمنان بیشترین فاصله و استان‌های کرمانشاه و ایلام کمترین فاصله را از یکدیگر نشان دادند