ارزیابی مؤلفه‌های جوانه‌زنی و بنیه بذرهای مادری کلزا حاصل از تنش گرما و خشکی انتهایی فصل رشد

به منظور بررسی مؤلفه‌های جوانه‌زنی، دو آزمایش جداگانه در سال 1388 به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی که در آن آزمایش گرما (فاکتورهای تاریخ کاشت و ارقام) و آزمایش خشکی (سطوح تنش و ارقام) هر کدام در سه تکرار اجرا گردیدند، انجام شد. در آزمایش‌های مؤلفه‌های جوانه‌زنی بذرهای مادری شامل درصد جوانه‌زنی، طول گیاهچه ، طول ساقه‌چه، طول ریشه‌چه، وزن خشک گیاهچه، وزن خشک ساقه‌چه، وزن خشک ریشه‌چه، ضریب آلومتریک و قدرت رویش بذر بود. نتایج نشان داد تنش خشکی و گرما در سطح احتمال 5 درصد وزن دانه را کاهش داده و منجر به تولید دانه‌های با وزن کم و چروکیده شده است. میانگین درصد جوانه‌زنی در اثر تنش خشکی و گرما به ترتیب 23 و 48 درصد کاهش یافت. طول و ماده خشک گیاهچه که معیاری از بنیه بذر مادری است در اثر تنش خشکی و گرما به طور معنی‌داری کاهش یافت. طول گیاهچه بذور حاصل از تاریخ کاشت 20 آبان نسبت به تاریخ کاشت 20 دی ماه از 2/14 سانتی‌متر به 9/5 سانتی‌متر کاهش یافت که معادل 59 درصد بود. قدرت رویش بذر مادری در اثر تنش خشکی از 1/14 به 01/9 کاهش یافت که معادل 36 درصد بود. در اثر تنش گرما قدرت رویش بذرهای مادری از 45/13 به 75/2 کاهش یافت که معادل 80 درصد بود و نشان دهنده کاهش بیش‌تر قدرت رویش بذر در اثر تنش گرما می‌باشد