ارزیابی صفات رشدی و پایداری عملکرد گندم با کاربرد تریکودرما و اینتروباکتر

چکیده پژوهش حاضر به‌منظور بررسی اثر تیمار تریکودرما هاماتوم (Trichoderma hamatum) و اینتروباکتر (Enterobacter sp.) به‌عنوان محرک رشد گیاه بر صفات رویشی و عملکرد گندم (رقم میلان)، در روستای سوته شهرستان ساری به‌صورت کرت‌های خرد‌شده فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 94-1393 انجام شد. عامل اصلی کود فسفر (سوپرفسفات‌ تریپل) در سه سطح صفر، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار و عامل‌ فرعی شامل تیمار قارچی در دو سطح عدم تلقیح (شاهد) و تلقیح با تریکودرماو ‌تیمار باکتریایی در دو سطح بدون باکتری (شاهد) و تلقیح با اینتروباکتر بودند. نتایج حاکی از تأثیر مثبت هر دو ‌تیمار قارچوباکتری بر بیشتر صفات مورد بررسی در گیاه گندم بود. در سطوح فسفر صفر، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار،کاربرد اینتروباکتر به‌ترتیب باعث افزایش حدود 19، 7 و 26 درصدی عملکرد دانه شد. همچنین، تلقیح  تریکودرما افزایش حدود 13 درصدی عملکرد دانه و 10 درصدی زیست‌توده را نسبت به شرایط عدم کاربرد قارچ و باکتری به‌همراه داشت. تلقیح ‌توأم قارچ و باکتری نیز باعث افزایش تمامی صفات از جمله طول سنبله (حدود چهار درصد)، عملکرد دانه (حدود 21 درصد) و زیست‌توده (حدود 10 درصد) نسبت به شرایط شاهد گردید. بنابراین، با توجه به بهبود صفات مورد بررسی گندم در پی تلقیح با این ریزجانداران در تمامی سطوح فسفر مصرفی نسبت به مصرف تنهای کود شیمایی فسفره، می‌توان اظهار داشت که استفاده از این نهاده‌های بوم‌سازگار ضمن بهبود عملکرد دانه، می‌تواند باعث کاهش مصرف کودهای شیمیایی فسفره گشته و از نظر زیست‌محیطی نیز بسیار کارآمد می‌باشند.