ارزیابی توزیع و رفتار اورانیوم در آبخوان ارومیه

مطالعه حاضر به بررسی تغییرات غلظت اورانیوم (U) در سه بازه زمانی، مکانیسم‌های گونه‌‌زایی، توزیع مکانی و منابع احتمالی اورانیوم در منابع آب‌ زیرزمینی آبخوان ارومیه پرداخته است. نتایج نشان می‌دهد که مقدار اورانیوم به طور کلی بیشتر از 1 میلی‌گرم بر کیلوگرم در سنگ‌های آذرین و دگرگونی و به طور معمول 2 تا 5 میلی‌گرم بر کیلوگرم در سنگ‌های رسوبی است. غلظت اورانیوم در همه نمونه‌های آب زیرزمینی کمتر از بیشترین مقدار توصیه شده توسط استانداردهای WHO، USEPA و استاندارد ایرانی برای آب آشامیدنی (30 میکروگرم بر لیتر) می‌باشد. توزیع مکانی اورانیوم نشان می‌دهد که بیشینه غلظت اورانیوم در نزدیکی سنگ‌های آذرین یافت می‌شود. بررسی گونه‌زایی اورانیوم در این آبخوان برای سه فصل نمونه‌برداری متوالی نشان می‌دهد که در هر سه بازه زمانی، اورانینیت (UO2) گونه غالب در آبخوان ارومیه می‌باشد. مدلسازی معکوس ژئوشیمیایی نشان می‌دهد که نمونه‌های آب زیرزمینی نسبت به تمامی گونه‌های اورانیوم‌دار در حالت تحت اشباع قرار دارند. بر اساس نتایج، تحرک اورانیوم در آب‌‌‌‌های زیرزمینی توسط عواملی همچون Eh، pH و غلظت یون‌های محلول همراه کنترل می‌شود. به طور کلی، سه مکانیسم اصلی در تحرک و یا رسوبگذاری اورانیوم شامل واجذب اورانیوم جذب شده بر روی کانی‌های آهن (به عنوان مثال هماتیت و گوتیت)، واجذب اورانیوم جذب شده بر روی کانی‌های رسی و انتشار اورانیوم از ساختار شبکه کربنات به دلیل جایگزینی با کلسیم می‌باشد.