ارزیابی تمایل رفتاری اهدای خون بانوان با دو الگوی کنش معقول و رفتار برنامه‌ریزی شده و مقایسه آن‌ها

  چکید ه   سابقه و هدف   در فرآیند جذب افراد به اهدای داوطلبانه ‌خون، شناسایی نگرش­ها و باورهای مردم نقش محوری دارد. این تحقیق با هدف مقایسه میزان تاثیرگذاری باورهای سه‌گانه‌ مدل رفتار ‌برنامه‌ریزی ‌شده و باورهای دوگانه مدل کنش‌ معقول بر تمایل به اهدای داوطلبانه ‌خون، در بانوان شهر تهران انجام شد.   مواد و روش‌ها   پژوهش حاضر توصیفی ـ همبستگی بود. با روش نمونه­گیری ‌آسان‌ طبقه­ای، تعداد 425 نفر از بانوان شهر تهران انتخاب شدند. داده­ها توسط پرسشنامه ­ ای مبتنی بر نظریه کنش‌ معقول و رفتار برنامه‌ریزی‌ شده جمع‌آوری گردید و با استفاده از نرم­افزار لیزرل، شاخص­های آماری t و کای­دو جهت تحلیل مسیر و برازش مدل به کار گرفته شدند.   یافته‌ها   یافته­ها بیانگر آن است که توان دو الگو در پیش­بینی رفتار اهدای‌ خون بانوان یکسان است. ضریب معناداری بین نگرش‌ رفتاری و تمایل ‌رفتاری‌ در الگوی کنش ‌معقول برابر34/0 ) 83/5 (t= و در الگوی رفتار ‌برنامه‌ریزی ‌شده برابر30/0 (96/4 t= )، ضریب معناداری بین باور هنجاری و تمایل ‌رفتاری در کنش‌معقول برابر با 55/0 (69/9 t= ) و در الگوی دیگر برابر51/0 ) 63/8 (t= به دست آمد. ضریب معناداری بین درک‌ از کنترل ‌رفتار و تمایل ‌رفتاری نیز برابر با 14/0 (42/2 t= ) بود. طبق نتایج، تاثیر هنجارهای‌ ذهنی بر تمایل افراد بیشتر از نگرش‌ به ‌رفتار است.   نتیجه گیری   باور رفتاری و هنجاری بر تمایل افراد به اهدای‌خون تاثیر داشته و باور هنجاری از کارآیی بالاتری برخوردار است. بنابراین تقویت این باور از طریق رسانه­های تبلیغاتی برای ایجاد یک ارزش اجتماعی به نام «اهدای‌خون»، می­تواند شیوه‌ مناسبی جهت جذب بیشتر داوطلبان باشد.