ارزیابی برخی از ویژگی‌های ریشه‌ گندم‌های تیمار شده با مایکوریزا و آزوسپیریلوم

چکیده  به منظور ارزیابی برخی از ویژگی‌های ریشه­ گندم‌های تیمار شده با مایکوریزا و آزوسپیریلوم پژوهشی در سال زراعی 1392-1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا شد. طرح آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوک کامل تصادفی و در سه تکرار بود. عوامل آزمایش شامل قارچ مایکوریزا در سه سطح (عدم کاربرد، استفاده از گونهGlomus intraradicesو گونه G. mosseae)، باکتری Azospirillumدر دو سطح (عدم تلقیح و تلقیح بذور با گونه lipoferum) و ارقام گندم در سه سطح شامل چمران، و ارقام دوروم دنا و بهرنگ بود. در این آزمایش صفاتی همچون درصد کلونیزاسیون ریشه، حجم، قطر، سطح و چگالی ریشه ارقام گندم اندازه گیری شد. نتایج نشان داد آزوسپیریلوم و مایکوریزا هر یک به تنهایی منجر به افزایش رشد ریشه شده­اند و بین ارقام نیز گندم چمران در صفات اندازه گیری شده تا 10% نسبت به ارقام دوروم سیستم ریشه­ای کارآمدتری داشت. اما کاربرد دوگانه باکتری و قارچ باعث بروز یک اثر هم‌فرساز شده و به طور میانگین تا 15% بیشتر از حالت مصرف منفردشان، در ارتقای رشد و توسعه ریشه­ای ارقام گندم نقش داشتند. به طور کلی بیشترین کلونیزاسیون ریشه (96/54 درصد)، حجم ریشه (73/2 سانتی متر مکعب)، سطح ریشه (48/27 سانتی متر مربع) و چگالی ریشه (088/0 گرم بر سانتی متر مکعب) از تیمار تلقیح بذور رقم چمران با آزوسپیلیوم و استفاده از گونه G. mosseae بدست آمد و بیشترین وزن خشک ریشه (29/0 گرم) مربوط به تلقیح بذور رقم چمران با آزوسپیلیوم و استفاده از گونه G. intraradicesبود.