ارزیابی الگوی بیان ژن‌های NAC2، MYB و CBF14 ژنوتیپ‏‌های حساس و مقاوم به شوری در آژیلوپس(Aegilops)

تنش شوری یکی از اصلی‎ترین عوامل محیطی است که تولید و توزیع جغرافیایی گیاهان را در سراسر جهان محدود می‏کند. آژیلوپس یک جنس وحشی از خانواده گندمیان است که دارای ژن‌های مفید همانند تحمل به تنش‎های محیطی می‎باشد. در این آزمایش ژنوتیپ 575 از گونه Aegilops cylindrica به‎عنوان مقاوم و ژنوتیپ 675 از گونه Aegilops crassa به‎عنوان حساس که بر پایه آزمایش‌های پیشین در تنش شوری شناسایی شده بودند، استفاده شد. پس از جوانه‌زنی بذر‌ها، گیاهچه‎ها در شرایط کنترل شده نوری و دمایی به‎محیط ماسه منتقل و آبیاری در دو شرایط نرمال و تنش شوری 200 میلی مولار با محلول هوگلند انجام گردید. نمونه‌برداری از بافت برگ در زمان‌های صفر، شش، 24، 48 و 72 ساعت پس از تیمار شوری انجام شد. پس از استخراج RNA و ساخت cDNA صحت آن‌ با 18S rRNA تأیید و بیان ژن‎های سه عوامل رونویسی CBF14، NAC2 و MYB از طریق Real Time-PCR بررسی شد. نتایج نشان داد که فاکتورهای رونویسی NAC2  و CBF14 48 ساعت پس از اعمال تنش شوری بالاترین میزان بیان را داشتند، ولی ژن MYB بیشترین بیان را 24 ساعت پس از اعمال تنش داشت. در مجموع بیان ژن‌های CBF14، NAC2 و MYBدر ژنوتیپ متحمل 575 در مقایسه با ژنوتیپ 675 در تمامی ساعات بیان نسبی بیشتری داشت. این نتایج نشان می‎دهد که سه ژن فوق نقش کلیدی و مهمی در اعطای تحمل به‎ تنش شوری در ژنوتیپ متحمل دارند، بنابراین با توجه به‎قرابت ژنتیکی بالای آژیلوپس و گندم می‎توانند پس از آزمایش‎های تکمیلی به‎عنوان ژن‎های کاندیدا برای استفاده در برنامه‎های به‌نژادی گندم به‎کار روند.