ارتباط چاقی با سن، جنس و تحصیلات در جمعیت شهری استان گلستان

چکیده مقدمه: چاقی یکی از عواقب نامطلوب تغییر در رفتار و شیوه‌ی زندگی شهرنشینی است. این مطالعه برای تعیین شیوع چاقی و برخی عوامل مرتبط با آن در جامعه شهری استان گلستان سال 1384 انجام شد. مواد و روش‌ها: در یک مطالعه‌ی مقطعی در سال 1384، 5000 نفر در شهرهای استان گلستان بررسی شدند. این افراد به صورت نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی، به نسبت مساوی از دو جنس انتخاب شدند، معیارهای تن‌سنجی (قد، وزن) به روش استاندارد اندازه‌گیری شد و نیز از طریق پرسشنامه و انجام مصاحبه اطلاعات در مورد سن، جنس، سطح سواد، شغل، قومیت، مصرف دخانیات، دفعه‌ها و ساعت‌های ورزش در هفته و گروه‌های خونی جمع‌آوری شد. چاقی و اضافه‌وزن به روش استاندارد پیشنهادی سازمان جهانی بهداشت (WHO) بر اساس توزیع نمایه‌ی‌ توده‌ی بدن (BMI) تعیین شد، سپس، اطلاعات با استفاده از نرم‌افزارSPSS نسخه‌ی 5/11 و مدل رگرسیون لجستک چند متغیره و نسبت شانس خطر چاقی بر حسب سطح متغیرهای مستقل مورد تجزیه تحلیل آماری قرار گرفت. یافته‌ها: در این پژوهش میزان کلی چاقی و اضافه وزن به ترتیب 5/25 و6/38% (در زنان به ترتیب 7/30 و 35% و در مردان به ترتیب 3/20 و3/42%) بود. میانگین و انحراف معیار نمایه‌ی توده‌ی بدن BMI در کل جامعه 05/5± 05/27 کیلوگرم بر مترمربع و به تفکیک جنس در زنان 54/5± 63/27 و مردان44/4±48/26 کیلوگرم بر مترمربع مشاهده شد. شیوع چاقی با افزایش سن در هر دو جنس افزایش معنی‌داری را نشان داد. یافته‌های مدل رگرسیونی نشان داد که نسبت شانس چاقی در زنان تقریباً 7/1 برابر مردان است و با سطح سواد و مصرف نکردن سیگار رابطه‌ی معکوس دارد که از نظر آماری معنی‌دار است. ارتباط شانس چاقی با شغل، قومیت و و تعداد ساعت‌های ورزش از نظر آماری معنی‌دار نبود، هرچند که با افزایش ساعت‌های ورزش شانس چاقی کاهش می‌یافت. نتیجه‌گیری: این مطالعه برافزایش خطر شیوع چاقی در جمعیت شهری استان گلستان دلالت داشت و تقریباً 10% زنان نسبت به مردان چاق‌تر بودند. هم‌چنین، فعالیت فیزیکی کم، سطح سواد پایین، جنس زن، افزایش سن و مصرف سیگار باعث افزایش چاقی در جمعیت شهری استان گلستان شد.