ارتباط خودکارآمدی با اضطراب و افسردگی در بیماران تحت همودیالیز مراجعه‌کننده به واحد همودیالیز مرکز آموزشی درمانی رشت

 چکیده پیش‌زمینه و هدف: تعداد بسیاری از بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیه با فرایند همودیالیز به زندگی خود ادامه می‌دهند. این بیماری مزمن و ناتوان‌کننده، پیامدهای روان‌پزشکی متعددی را به دنبال خواهد داشت. افسردگی و اضطراب ازجمله شایع‌ترین این اختلالات به شمار می‌روند. وجود مشکلات جسمی، روانی و اجتماعی پیش روی این بیماران لزوم توجه به توانایی بیمار در انجام فعالیت‌ها و میزان خودکارآمدی وی در دستیابی به کیفیت زندگی مطلوب را ایجاب می‌کند. این مطالعه باهدف بررسی ارتباط خودکارآمدی با اضطراب و افسردگی در بیماران تحت همودیالیز مراجعه‌کننده به واحد همودیالیز انجام شد. مواد و روش‌ها: این مطالعه توصیفی تحلیلی می‌باشد که در سال 1390 روی 160 بیمار تحت درمان با همودیالیز مرکز آموزشی درمانی رازی ‏رشت به روش سرشماری انجام گردید. ابزار گردآوری داده‌ها مشتمل بر چهار پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک، اضطراب و افسردگی ‏بیمارستانی (‏HADS‏) و سنجش خودکارآمدی بود. اطلاعات پس از جمع‌آوری توسط نرم‌افزار ‏آماری SPSS نسخه 17 با آزمون‌های ضریب همبستگی پیرسون، تی تست، آنالیز واریانس و رگرسیون خطی در سطح معناداری 05/0 مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: میانگین سنی افراد موردمطالعه 86/11 ± 39/50 بود یافته‌های پژوهش نشان داد که نمره خودکارآمدی در بیماران همودیالیزی 93/4 ± 14/33، اضطراب 59/3 ± 86/9 و افسردگی 30/3± 95/8 می‌باشد. بر این اساس اکثریت بیماران (6/70 درصد) خودکارآمدی عمومی مطلوب و اضطراب و افسردگی متوسط تا شدید داشتند. همچنین بین سن با خودکارآمدی (05/0p<) و شغل با اضطراب (04/0p<) ارتباط آماری معنی‌داری وجود داشت. بحث و نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های این مطالعه، افسردگی و اضطراب یافته شایعی در بیماران تحت همودیالیز است که کیفیت زندگی آن‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد، لذا خودکارآمدی به‌عنوان یکی از عوامل مؤثر در کنترل و دستیابی به برآیندهای مورد انتظار توسط بیماران محسوب می‌شود بنابراین افزایش خودکارآمدی بیماران می‌تواند سبب افزایش توان خودمراقبتی شود. کلیدواژه‌ها: خودکارآمدی، اضطراب، افسردگی، همودیالیز، نارسایی مزمن کلیه، پرستار  مجله دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، دوره دوازدهم، شماره نهم، پی‌درپی 62، آذر 1393، ص 814-807  آدرس مکاتبه: گیلان، رشت، بلوار شهید بهشتی، دانشکده پرستاری مامایی شهید بهشتی، تلفن: 09113485201 Email: [email protected]