ارائه‌ی مدلی برای کنترل و کاهش آسیب‌های ناشی از وقوع زلزله با رویکرد مدل‌یابی ساختاری ـ تفسیری

ایران بعد از چین، هند و بنگلادش بیشترین میزان خسارت را در جهان از بلایای طبیعی، به‌ویژه زلزله، به خود اختصاص می‌دهد. با وجود ماهیت غیر قابل پیش‌بینی زلزله جوامع توسعه‌یافته، با مدیریت و برنامه‌ریزی صحیح، به‌طور چشمگیری از صدمات ناشی از بلایای طبیعی کاسته‌اند. بنابراین ارائه‌ی مدلی که به‌طور جامع و نظام‌مند نحوه‌ی ارتباط بین عوامل مؤثر بر مهار و کاهش خسارت‌های ناشی از زلزله را نشان دهد، بسیار حائز اهمیت است. این پژوهش با استفاده از مدل‌یابی ساختاری ـ تفسیری به ارائه‌ی مدلی برای تبیین ارتباط بین عوامل مؤثر بر مهار و کاهش خسارت‌های ناشی از زلزله پرداخته است و با ترکیب روش‌‌‌های کیفی و کمی مدلی را تبیین کرده است که می‌تواند، در مواقع بحرانی، راهنمای مدیران در امر برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری باشد. همچنین برای شناسایی عوامل مؤثر بر کاهش و مهار خسارت‌های ناشی از زلزله از روش دلفی، در کنار تحلیل عاملی تأییدی مرتبه‌ی دوم، استفاده شده است. سپس با نرم‌افزار حداقل مربعات جزئی و با استفاده از نظر خبرگان (15 تن از مدیران هلال احمر استان یزد) مدل اصلی تحقیق ساختار‌دهی شده است. نتایج تحقیق نشانگر آن است که عوامل پیشنهاد شده به‌خوبی توانایی اندازه‌گیری مفهوم مورد نظر پژوهش را دارند؛ همچنین نتایج نشان‌ می‌دهد که، بر اساس مدل ایجاد شده از طریق مدل‌یابی ساختاری تفسیری، عوامل ارزشی، مدیریتی و راهبردی و عمرانی زیربنای مدل کاهش و مهار خسارت‌های ناشی از زلزله است.