اثر کاربرد کمپوست و ترکیب کمپوست و بیوچار بر جرم مخصوص ظاهری خاک بستر کاشت و میزان ظهور و رشد اولیه گیاهچه اکوتیپ‌های زعفران

ظهور جوانه زعفران به فشردگی و ساختمان خاک حساس است. جرم مخصوص ظاهری خاک به عنوان مهم­ترین شاخص کیفیت فیزیکی خاک معرفی می­شود. بر این اساس این آزمایش با هدف بررسی اثر کاربرد کمپوست و کمپوست-بیوچار در بستر کاشت بر میزان ظهور و رشد اولیه گیاهچه اکوتیپ­های زعفران و ارتباط آن با جرم مخصوص ظاهری خاک انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل بسترهای کاشت (بدون افزودن ماده آلی (شاهد)، اختلاط 20 تن کمپوست در هکتار و اختلاط 10 تن کمپوست+ 8 تن بیوچار (مواد سلولزی درختان جنگلی) در هکتار) و اکوتیپ­های مختلف زعفران (بجستان، استهبان، فردوس، گناباد، نطنز، قائن، سرایان، تربت حیدریه و زرند) بودند. داده­های حاصل از آزمایش در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی بین بسترهای کشت مورد تجزیه مرکب قرار گرفت. نتایج نشان داد کاربرد کمپوست و کمپوست-بیوچار، پارامترهای ظهور جوانه اصلی و جوانه­های فرعی و همچنین پارامترهای رشد برگ را نسبت به شاهد بهبود داد. در بین اکوتیپ­ها زرند، تربت حیدریه و استهبان نسبت به سایر اکوتیپ­ها پاسخ متفاوتی از نظر درصد و سرعت ظهور جوانه اصلی به نوع بستر کاشت نشان دادند. تنوع قابل توجهی در بین اکوتیپ­ها از نظر تمام پارامترهای مورد مطالعه مشاهده شد که بیانگر سازگاری اکوتیپ­ها به شرایط اقلیمی منشأ بنه بود. به­طور کلی اکوتیپ­های بجستان، فردوس و قائن از نظر سطح و وزن خشک برگ برتری نشان دادند. کمپوست و کمپوست-بیوچار به­طور معنی­داری (12 درصد) موجب کاهش جرم مخصوص ظاهری خاک نسبت به شاهد شدند. تجزیه رگرسیون خطی نشان داد بین جرم مخصوص ظاهری و پارامترهای مورد بررسی ارتباط منفی وجود داشت و کاهش معنی­داری در تمام پارامترهای مورد بررسی با افزایش جرم مخصوص ظاهری مشاهده شد.