اثر ویتامین E بر میزان مقاومت به انسولین و عوامل خطرساز بیماری‌های قلبی ـ عروقی در افراد مبتلا به سندرم متابولیک

مقدمه: سندرم X یا سندرم مقاومت به انسولین یا سندرم متابولیک، مجموعه‌ای از عوامل خطرساز است که منجر به دیابت، قلبی ـ عروقی و مرگ و میر ناشی از این بیماری‌‌ها می‌شود. با توجه به نقش مهم استرس اکسیداتیو در ایجاد عوارض این سندرم، هدف از این مطالعه بررسی اثر مکمل ویتامین E بر مقاومت به انسولین و سایر عوامل خطرساز در بیماران مبتلا به سندرم متابولیک بود. مواد و روش‌ها: در یک مطالعه‌ی کارآزمایی بالینی و تصادفی دوسوکور، 70 بیمار مبتلا به سندرم متابولیک (45 زن و 25 مرد) با دامنه‌ی سنی 29 تا 57 سال، به طور تصادفی به دو گروه دریافت‌کننده‌ی 400 میلی‌گرم ویتامین E (35=n) و شاهد (دریافت‌کننده‌ی دارونما، 35= n) به مدت 3 ماه تقسیم شدند. پرسشنامه‌ی 24 ساعته‌ی خوراک در ابتدا و پایان ماه‌های اول، دوم و سوم برای هر بیمار تکمیل شد. مقادیر سرمی گلوکز (به روش آنزیماتیک)، انسولین (به روش رادیوایمونواسی)، لیپوپروتئین‌‌ها (به روش آنزیمی)، اسیداوریک و CRP (به روش رنگ‌سنجی) در شروع و پایان مطالعه اندازه‌گیری شد. برای آنالیز آماری از آزمون‌های تی، جفتی، آزمون مجذور خی و آنووا استفاده شد. یافته‌ها: کاهش معنی‌داری در فشارخون سیستولی و دیاستولی در گروه مصرف‌کننده‌ی ویتامین E در پایان مطالعه در مقایسه با شروع مطالعه (به ترتیب 001/0=p و 009/0=p) و هم‌چنین تفاوت معنی‌دار فشارخون سیستولی در پایان مطالعه بین دو گروه وجود داشت (003/0=p). در گروه مصرف کننده‌ی ویتامین E، غلظت گلوکز و تری‌گلیسرید سرم نیز در پایان مطالعه در مقایسه با شروع مطالعه کاهش معنی‌داری داشت (به ترتیب 03/0=p و 01/0=p). به طوری که میزان گلوکز و تری‌گلیسرید در گروه مصرف‌کننده‌ی ویتامین E از 64/9±07/114 و 54/59±8/221 میلی‌گرم در دسی‌لیتر به ترتیب 7/9±05/101 و 77/56±65/197 میلی‌گرم در دسی‌لیتر کاهش یافت. کاهش معنی‌داری در گلوکز و تری‌گلیسرید سرم در پایان مطالعه بین دو گروه وجود داشت (به ترتیب 02/0= p و 04/0=p). اختلاف معنی‌داری در میزان انسولین سرم و مقاومت به انسولین در گروه مصرف‌کننده‌ی ویتامین E در پایان مطالعه در مقایسه با شروع مطالعه (به ترتیب 03/0=p و04/0=p) وجود داشت. میزان انسولین سرم از 6/1±3/8 میکروواحد در میلی‌لیتر در گروه مصرف‌کننده‌ی ویتامین E به 55/1±48/7 میکروواحد در میلی‌لیتر کاهش یافت. نتیجه‌گیری: تجویز 400 میلی‌گرم ویتامین E به مدت 3 ماه در بیماران مبتلا به سندرم متابولیک باعث بهبود فشارخون، تری‌گلیسرید، گلوکز، انسولین و مقاومت به انسولین شد.