اثر سنجی مشخصات ظاهری عابران پیاده بر احتمال وقوع تصادف در راه‌های جداشده برون‌شهری

ایمنی تردد مهم‌ترین معیار در طراحی مهندسی راه‌های برون‌شهری است. آمار تصادفات جاده‌ای در سال‌های اخیر نشان از قابل‌توجه بودن تصادفات عابران پیاده دارد. از دیدگاه ایمنی، رانندگان باید به میزان کافی فرصت برای درک خطراتی نظیر عابران و انجام واکنش داشته و این خطرات از فاصله‌ای دور‌تر از فاصله دید توقف حداقل، قابل رؤیت باشند. اما در صورتی که ویژگی‌های هندسی و فیزیکی و چیدمان حاشیه راه، دید راننده را مسدود ننماید، میزان بازه زمانی مذکور به ویژگی‌های انسانی راننده و مشخصات عابر در راه وابسته است. ازجمله اهم مشخصات ظاهری عابران پیاده می‌توان به رنگ و ثابت یا متحرک بودن آن اشاره کرد. در این پژوهش با انتخاب متغیرهایی که مشخصات ظاهری عابر را نشان می‌دهند مدل احتمال وقوع تصادف پرداخت شده و نحوه اثرگذاری ویژگی‌های عابر بر احتمال وقوع تصادف و نحوه‌ی اندرکنش این خصوصیات با سایر متغیرها بررسی شد. در این مطالعه استفاده از دستگاه شبیه‌ساز رانندگی در راستای فراهم کردن شرایط کنترل شده آزمایشگاهی انجام شد. با انتخاب تصادفی 80 نفر آزمون‌دهنده از بین افراد دارنده گواهی‌نامه بالای 18 سال و شبیه‌سازی مسیری مستقیم با منظری دشتی آزمایش انجام شد. در این مسیر دید راننده مسدود نبود. رانندگان در این مسیر به‌طور میانگین 14 مواجهه با خطر داشته که شامل تعدادی عابر با پوشش سیاه یا سفید در حال عبور از عرض معبر و تعدادی سنگ با رنگ‌های تیره و روشن جهت مقایسه اثر تحرک عابران ورنگ بود. بر اساس یافته‌های این پژوهش، سرعت تردد موجب افزایش احتمال تصادف و تعداد مواجهات پیشین راننده با خطرات سبب کاهش احتمال وقوع تصادفات می‌شود اما میزان این اثرات اندک است (به ترتیب %2/0 و %7/0). همچنین، احتمال وقوع تصادف با عابران با رنگ پوشش تیره و مشکی در شب به میزان 25% بیشتر و در روز به میزان 2% کمتر از احتمال وقوع تصادف با عابران با رنگ پوشش سفید است. احتمال برخورد با عابر به دلیل متحرک بودن آن نسبت به یک شی ثابت حدود 11 درصد کمتر است.