اثر دگرآسیب بقایای گندم و کلزا بر جوانه‌زنی و رشد اولیه چند گیاه زراعی و علف هرز در شرایط آزمایشگاه

چکیده    در این مطالعه، اثر دگرآسیب عصاره­های آبی گندم و کلزا روی جوانه ­زنی و رشد اولیه برنج، ذرت، آفتابگردان، تاج خروس و سوروف در آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفتند. شاخ و برگ گیاهان مورد نظر در دمای 60 درجه سلسیوس خشک و آسیاب و عصاره­های آبی جهت ساخت غلظت­های مورد نظر به غلظت­های 1، 5/2، 5، 5/7 و 10% نسبت وزن به حجم رقیق شدند و به عنوان تیمارهای آزمایش مورد استفاده قرار گرفتند. آزمایش به صورت طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اعمال گردید. عصاره­های آبی بقایای گندم و کلزا اثر بازدارندگی معنی­داری روی درصد جوانه­زنی، طول ساقه­چه و طول ریشه­چه گیاهان زراعی و هرز داشتند. اثر بازدارندگی عصاره گندم و کلزا متناسب با غلظت عصاره­ها بود و غلظت­های 5 و 10% اثر بازدارندگی قوی­تری داشتند. در حالی که در چند مورد در غلظت­های 1 و 5/2% عصاره­ها اثر تحریک­کنندگی روی جوانه­زنی و رشد ریشه­چه و ساقه­چه داشتند. اثر بازدارندگی عصاره­های گندم و کلزا روی طول ریشه­چه بیشتر از طول ساقه­چه بود. همچنین، اثر بازدارندگی عصاره کلزا بیشتر از عصاره گندم بوده و اثر دگرآسیب عصاره­ها بر تاج خروس بیشتر از سوروف بود. بقایای کلزا و گندم دارای پتانسیل دگرآسیب بودند. از این رو، امکان استفاده از آنها در تناوب زراعی یا در کشت­های مخلوط جهت مهار علف­های هرز و احتمالاً مبارزه با عوامل بیماریزای گیاهی وجود دارد. بنابراین این گیاهان می­توانند گزینه مناسبی جهت تهیه علف­کش­های زیستی که یکی از اهداف مهم کشاورزی پایدار است، باشند.