اثرموقعیت و سن برگ بر محتوای نیتروژن و اعداد کلروفیل متردر چغندرقند

این آزمایش به ‌منظور بررسی اثر موقعیت و سن برگ بر میزان نیتروژن کل برگ و اعداد کلروفیل متر با استفاده از کلروفیل متر دستی (SPAD) در تیمارهای کود نیتروژن طی مراحل مختلف رشد چغندرقند در سال 1386 در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح وتهیه بذر چغندرقند واقع در کمال شهر کرج به صورت کرت‌های دو بار خرد شده در زمان برپایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. نیتروژن پیش کاشت از منبع اوره در مقادیر 120، 160، 200 و240 کیلوگرم در هکتار همراه با شاهد (بدون مصرف نیتروژن) به عنوان عامل اصلی و مراحل رشد گیاه به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. اعداد کلروفیل متر با استفاده ازدستگاه کلروفیل‌متر دستی (SPAD) در برگ‌های شماره 5، 10 و 15 طی پنج مرحله رشدی چغندرقند بر اساس تعداد برگ در بوته (6- 3، 12-6، 15- 12، 18- 15 و20-18 برگی) قرائت شد. هم زمان در برگ‌هایی که قرائت کلروفیل‌متر صورت گرفته بود، میزان نیتروژن کل برگ به روش کجلدال و غلظت کلروفیل‌های a، b و ab اندازه‌گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثر کود نیتروژن برای اعداد کلروفیل متر و نیتروژن کل معنی دار (P<0.01) بود. اثر مرحله رشد نیز برای نیتروژن کل (P<0.05) و وزن مخصوص برگ (P<0.01) معنی دار بود. اثر اصلی شماره برگ نیز برای همه صفات اندازه گیری شده معنی دار بود. اثر متقابل مقدار نیتروژن و مرحله رشد و همچنین اثر متقابل نیتروژن و شماره برگ فقط برای نیتروژن کل (P<0.05) و اثر متقابل مرحله رشد و شماره برگ برای همه صفات اندازه‌گیری شده معنی‌دار بود. تجزیه رگرسیون برای کلیه مراحل رشد در برگ‌های شماره 5، 10 و 15 نشان داد که رابطه معنی‌داری بین عدد کلروفیل متر و میزان نیتروژن کل در واحد وزن برگ شماره 5 وجود داشت. نتایج این آزمایش نشان داد که در گیاه چغندرقند غلظت کلروفیل و میزان نیتروژن برگ موقعیت و سن برگ بوده و برگ شماره پنج به عنوان مناسب‌ترین برگ توسعه یافته برای ارزیابی همبستگی بین میزان نیتروژن کل و اعداد کلروفیل متر در مرحله 15-12 برگی چغندرقند مناسب تشخیص داده شد.