اثرات تبدیل یک خاک جنگلی به شالیزار بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و تعیین شاخص‌های حساس به تغییر کاربری اراضی

Authors

  • احمد گلچین استاد، گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
  • سید عبدالله موسوی کوپر استادیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان، سازمان تات، رشت، ایران
  • پریسا علمداری استادیار، گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
Abstract:

فعالیت کشاورزی، به ویژه کشت برنج مسئول عمده تخریب جنگل­های طبیعی در شمال ایران است. این پژوهش به ­منظور بررسی اثر تبدیل جنگل طبیعی به شالیزار بر برخی ویژگی­های فیزیکی و شیمیایی خاک و تعیین حساس­ترین این پارامترها به آشفتگی یک اکوسیستم انجام گرفت. همچنین در این مطالعه برای ایجاد حداقل مجموعه داده از پارامترهای فیزیکی و شیمیایی اندازه­گیری شده، از روش تجزیه به مؤلفه اصلی، استفاده گردید.  لذا دو کاربری (جنگل طبیعی و شالیزار) در استان گیلان انتخاب و نمونه­برداری از 5 عمق (20-0، 40-20، 60-40، 80-60 و 100-80 سانتی­متر) در سه تکرار صورت پذیرفت. بافت خاک، چگالی، رطوبت در گنجایش زراعی، رس قابل‌انتشار، میانگین وزنی قطر خاکدانه، پ. هاش، هدایت الکتریکی، کربنات کلسیم، کربن آلی، نیتروژن کل، ظرفیت تبادل کاتیونی، کربوهیدرات­های قابل عصاره­گیری با اسید و کربوهیدرات­های قابل­عصاره­گیری با آب داغ در هر عمق تعیین و نتایج به­صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاٌ تصادفی بررسی گردید. نتایج نشان داد با تغییر کاربری اراضی از جنگل بکر به شالیزار به­طور میانگین در کل خاکرخ چگالی ظاهری (15 درصد) و رس قابل‌انتشار (33 درصد) افزایش یافت. درحالی­که میانگین وزنی قطر خاکدانه (76 درصد)، محتوای کربن آلی (57 درصد)، نیتروژن کل (53 درصد) و ظرفیت تبادل کاتیونی (31 درصد) کاهش یافت. شاخص حساسیت (SI) نشان داد که در بین پارامترهای فیزیکی و شیمیایی به ترتیب میانگین وزنی قطر خاکدانه و کربن آلی در مقایسه با سایر پارامترها به تغییر کاربری اراضی حساس­تر بودند. استفاده از تجزیه و تحلیل مؤلفه‌های اصلی (PCA) در این مطالعه نشان داد که چهار عامل تقریباً بیش از 90 درصد واریانس را در مقادیر میانگین وزنی قطر خاکدانه، کربن آلی، چگالی، درصد رطوبت در ظرفیت مزرعه، کربوهیدرات­های قابل­عصاره­گیر با اسید و کربوهیدرات­های قابل­عصاره­گیر با آب داغ توجیه نمودند. این پارامترها بیش­ترین برآورد اشتراکی بودن را نشان دادند و درصد رس کم­ترین اهمیت نسبی در بین تخمین مقادیر اشتراک را نشان داد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تغییر ویژگی‌های بیولوژیکی یک خاک جنگلی پس از تبدیل به شالیزار و تعیین حساس‌ترین ویژگی به تغییر کاربری اراضی

چکیده سابقه و هدف: بررسی پارامترهای بیولوژیکی کیفیت خاک به‌منظور ارزیابی مدیریت زمین و پایداری سیستم‌های کشاورزی مورد استفاده، بسیار مفید است. برای این منظور ویژگی‌های بیولوژیکی کیفی خاک که به کشت و کار حساس هستند مورد اندازه‌گیری و ارزیابی قرار می-گیرند. هدف از مطالعه حاضر بررسی تغییرات بیولوژیک کیفیت خاک جنگلی پس از تبدیل به شالیزار، تعیین حساس‌ترین این پارامترها به آشفتگی یک اکوسیستم ...

full text

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

full text

بررسی نقش تغییر کاربری اراضی بر برخی از خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و فرسایش‌پذیری خاک

تغییر کاربری جنگل به اراضی کشاورزی، عموماً تأثیر جدّی بر میزان ماده آلی و دیگر ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک می‌گذارد. این پژوهش با هدف بررسی نقش تغییر کاربری جنگل بر برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و در ادامه شناخت شماری از متغیرهای مؤثر خاک بر شاخص فرسایش‌پذیری در بخشی از حوضه آبخیز برنجستانک صورت گرفته است. بدین منظور سه کاربری جنگل، زراعت دیم (گندم) و باغ مورد بررسی قرار گرفت. نمونه‌های...

full text

تاثیر تغییر کاربری اراضی بر خصوصیات فیزیکی ، شیمیایی و زیستی خاک در جنگل قلک شهرستان قائمشهر

سابقه و هدف: تخریب اکوسیستم‌های طبیعی و تبدیل آن ها به کاربر ی های دیگر موجب تغییرات چشمگیری در خصوصیات خاک شده است .جنگل‌زدایی عواقب اکولوژیکی زیان‌باری مانند کاهش تنوع زیستی و کیفیت خاک را بهمراه دارد. نتایج پژوهش‌ها در سراسر دنیا بیانگر آن است که جنگل‌زدایی باعث تنزل کیفیت خاک از طریق کاهش ماده آلی، تنفس میکروبی، پایداری خاکدانه‌ها، هدایت هیدرولیکی و افزایش جرم مخصوص ظاهری می‌گردد. هدف از ای...

full text

تأثیرپذیری خصوصیات فیزیکی-شیمیایی، فرسایش‌‏پذیری خاک و تولید رسوب از تغییر کاربری جنگل به دیم‌‏زار

تغییر کاربری جنگل‏‌ها دارای پیامدهای متعددی از جمله تشدید وقوع سیل، فرسایش، رسوب و گرد و غبار است. به‌همین منظور، پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیرات تغییر کاربری جنگل‏های زاگرس بر فرسایش‏‌پذیری و رسوب‌‏زایی از طریق کاهش کیفیت خاک در بخشی از جنگل‏‌های استان کرمانشاه انجام شد. در این راستا، ابتدا دو محدوده جنگلی و دیم­زار مجاور آن که طی 10 سال اخیر بر اثر تغییر کاربری جنگل حاصل شده بود، انتخاب و 35 ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 50  issue 8

pages  1911- 1925

publication date 2019-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023