ااثربخشی برنامه آموزش جرأت‌ورزی به روش شناختی-رفتاری بر عزت‌نفس و خودپنداره تحصیلی نوجوانان پسر قربانیِ قُلدری

مقدمه: امروزه قربانی شدن نوجوانان به عنوان یکی از مهم­ترین آسیب‌های اجتماعی در مدارس می‌باشد. لذا هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی برنامه آموزش جرأت‌ورزی به روش شناختی-رفتاری بر عزت‌نفس و خودپنداره تحصیلی نوجوانان قربانیِ قُلدری بود. مواد و روش‌ها: جامعه آماری شامل دانش‌آموزان پسر 14 تا 17 ساله مدارس دولتی شهر تهران در سال تحصیلی 98-97 بود. تعداد 40 نفر (20 نفر گروه کنترل و 20 نفر گروه آزمایش) به روش تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. با بهره‌گیری از یک طرح آزمایشی پیش‌آزمون-پس‌آزمون و پیگیری یک‌ماهه با گروه کنترل، دانش‌آموزان ابتدا پرسشنامه‌های قربانی Harter، عزت‌نفس روزنبرگ و خودپنداره تحصیلی را تکمیل کردند و سپس کاربندی آزمایشی آموزش جرأت‌ورزی به شیوه شناختی-رفتاری در 8 جلسه بر روی گروه آزمایش اجرا و بعد از اتمام جلسات پس‌آزمون برای هر دو گروه ارائه شد. پس از آن پیگیری یک‌ماهه به اجرا درآمد. برای تحلیل داده‌ها از روش تحلیل واریانس با اندازه‌گیری‌های تکراری استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان دادکه برنامه آموزشی جرأت‌ورزی به شیوه شناختی-رفتاری بر عزت‌نفس (918/6=F و 003/0=p) و خودپنداره تحصیلی (489/6=F و 003/0=p) بین دو گروه در سه مرحله ارزیابی تفاوت معنی‌داری ایجاد کرده است. به این معنی که آموزش شناختی-رفتاری جرأت‌ورزی باعث ارتقای عزت‌نفس و خودپنداره تحصیلی قربانیان قلدری شد. نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج می‌توان گفت آموزش جرأت‌ورزی به شیوه شناختی-رفتاری بر عزت‌نفس و خودپنداره تحصیلی نوجوانان 14 تا 17 ساله اثربخش بوده و می‌توان از آن جهت ارتقای مهارت‌های ابراز وجود نوجوانان استفاده کرد. آگاهی والدین، معلمان، مدیران و سایر متخصصان از این آموزش‌ها حائز اهمیت است.