آموزش مستقیم واژه در متن: مقایسة تأثیر دو رویکرد یادگیری مستقیم و تصادفی در یادگیری واژه رضا مراد صحرایی شهناز احمدی قادر

آموزش مستقیم واژه در متن :مقایسة تأثیر دو رویکرد یادگیری مستقیم و تصادفی در یادگیری واژه   رضا مراد صحرایی[1] شهناز احمدی قادر[2] تاریخ دریافت: 11/7/91 تاریخ تصویب: 10/3/92 چکیده تحقیق حاضر به‌منظور تسهیل آموزش و یادگیری واژه به بررسی آموزش مستقیم واژه پرداخته‏ است و در پی پاسخگویی به این پرسش است که آیا صرف وقت در کلاسِ خواندن آموزش زبان دوم برای آموزش مستقیم واژه کوششی بیهوده و اتلاف وقت است و زبان‏آموزان خود باید به آن بپردازند یا این که تأثیر قابل‌قبولی در یادگیری واژه دارد. از ‏این‏رو، مطالعة پیشِ رو به مقایسۀ تأثیر دو موقعیت یادگیری می‏پردازد: یادگیری تصادفی از طریق خواندنِ تنها، و آموزش مستقیم واژه در متن. 10 آزمودنی که پس از اجرای پیش‏آزمون انتخاب شده ‏بودند در دو موقعیت یادشده تحت آموزش قرار گرفتند. پس از آموزش،چهار سطح دانش واژگانی (یادآوری صورت، یادآوری معنی، تشخیص صورت و تشخیص معنی) از طریق چهار مرحله پس‏آزمون (تکمیل صورت واژه، ارائۀ معنی یا ترجمۀ واژه، انتخاب صورت درست و انتخاب معنی درست واژه در آزمون چند‏گزینه‏ای) ارزیابی شد. این پس‏آزمون با هدف سنجش میزان ماندگاری واژه‏ها، در دو دوره (بلافاصله بعد از آموزش و یک هفته بعد از آموزش) برگزار شد و نتایج مورد مقایسه قرار گرفت. توصیف داده‏ها‏ی حاصل از آزمون‏های یادشده و نتایج آزمون‏های آماری، آموزش مستقیم واژه در متن را در تمام سطوح دانش واژگانی بسیار مؤثرتر از یادگیری تصادفی تنها نشان دادند. بنابراین یافته‏های پژوهش حاضر تأکید بر به‏کارگیری متعادل دو رویکرد یادگیری تصادفی و مستقیم برای آموزش واژه دارد و ارزش تلاش و صرف وقت برای آموزش مستقیم واژه در کلاس‏های خواندن آموزش زبان دوم را اثبات می‏کند.   واژه‏های کلیدی:دانش واژگانی، یادگیری مستقیم، یادگیری تصادفی، سطوح تسلط بر ارتباط صورت- معنی       [1] استادیار دانشگاه علامه طباطبایی؛  [email protected] [2] مدرس مرکز آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان، دانشگاه بین‏المللی امام خمینی(ره) قزوین؛ [email protected]