بررسی ژن p25 در سه جمعیت ایرانی ویروس رگبرگ زرد نکروتیک چغندرقند (beet necrotic yellow vein virus) و نقش ارقام حساس و مقاوم در تنوع ژن p25*

ویروس رگبرگ زرد نکروتیک چغندرقند (beet necrotic yellow vein virus, bnyvv) در چغندرقند بیماری مهم و خطرناکی بنام ریشه ریشی (root beardiness) یا ریشه گنائی (rhizomania) ایجاد می کند و دارای گسترش زیادی در اکثر نقاط دنیا است. این ویروس دارای چند قطعه آر ان ای ژنومی می باشد و آران‏ای شماره 3 آن یک پروتئین 25 کیلودالتونی که مسئول بیماری‏زایی در گیاه چغندرقند است را رمز گذاری می‏کند. موقعیت‏های آمینواسیدی 67 و 68 این پروتئین نقش مهمی در شکستن مقاومت ارقام مقاوم دارند. در این مطالعه p25 در سه جمعیت  bnyvv از مغان، لرستان و فارس در ارقام حساس و مقاوم چغندرقند مورد بررسی قرار گرفت. دو جمعیت لرستان و فارس در چهار گذرش پیاپی به ارقام مقاوم و حساس مایه‏زنی شدند و ژن p25 ویروس در آنها بررسی شد. بر اساس نتایج حاصله انتقال پیاپی ویروس در گیاهان مقاوم منجر به تغییراتی در موقعیت‏های آمینواسیدی 30، 49، 67، 68، 129، 163 و 198 در p25 شد، در حالی که در گیاهان حساس تغییرات آمینواسیدی دیده نشد. بیشتر تغییرات تتراد (آمینواسیدهای 70-67) در موقعیت آمینواسیدی 67 مشاهده گردید. وجود بیوتیپ p در مغان و لرستان تشخیص داده شد. از آنجا که انتخاب تحت فشار ارقام مقاوم می‏تواند نقش مهمی در ظهور بیوتیپ p ایفا کند، بنابراین حضور بیوتیپ p در دو منطقه در ایران ممکن است به علت کشت ارقام مقاوم بوده باشد. برخی پارامترهای تکاملی و موتیف‏های p25 مورد بحث قرار گرفته است.