خوددرمانی با دارو در دانشجویان دانشگاه های بیرجند

زمینه و هدف: خوددرمانی با دارو، جزء مهمّی از رفتار پزشکی افراد است. با توجه به شیوع رو به افزایش مصرف خودسرانه دارو، تحقیق حاضر با هدف تعیین فراوانی خوددرمانی با دارو در بین دانشجویان دانشگاه های بیرجند انجام شد.   روش تحقیق: این پژوهش توصیفی- تحلیلی، با بررسی 1048 نفر از دانشجویان دانشگاه های شهر بیرجند (علوم پزشکی، علوم، آزاد و پیام نور) از طریق نمونه گیری مرحله ای تصادفی شده و با استفاده از پرسشنامه پژوهشگرساخته انجام شد. داده ها با استفاده از نرم افزار spss (ویرایش 15) و آمار توصیفی و رگرسیون لجستیک، در سطح معنی داری 05/0 p< تجزیه و تحلیل شدند.   یافته ها: شیوع خوددرمانی با دارو در بین دانشجویان مورد بررسی 7/86% بود. بیشترین علّت مصرف دارو بدون تجویز پزشک، مصرف بر اساس تجربه قبلی (2/77%)، شایع ترین شکل دارویی مورد استفاده قرص (7/88%)، بیشترین داروی مورد استفاده، مسکن (7/81%) و شایع ترین بیماری، حساسیت (1/36%) گزارش شد. برآورد نسبت شانس خوددرمانی با دارو و ارتباط آن با متغیرهای جمعیت شناختی در دانشجویان نشان داد که فقط بین دانشگاه محل تحصیل با مصرف خودسرانه دارو ارتباط وجود دارد؛ بدین معنی که دانشجویان دانشگاه پیام نور در مقایسه با دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، به نسبت کمتری خوددرمانی با دارو داشتند (002/0 p= )؛ همچنین دانشجویانی که دارای بیمه تأمین اجتماعی و ارتش بودند، در مقایسه با افراد فاقد بیمه، به نسبت بیشتری خوددرمانی با دارو داشتند (05/0 p< ).   نتیجه گیری: با توجه به شیوع بالای خوددرمانی با دارو در بین دانشجویان، لازم است ضمن توجه بیشتر به آموزش مداوم و ارتقای فرهنگ مصرف دارو، افزایش دسترسی آسان به خدمات پزشکی از جمله تقویت جایگاه پزشک خانواده و نیز استقرار پایگاه های مشاوره پزشکی در دانشگاه ها و مراکز آموزشی، رفتار پزشکی مردم بخصوص قشر جوان و آسیب پذیر دانشجو را تصحیح و انگیزه آنان را نسبت به درمان اصولی بیماری ها افزایش داد.