تأثیر درمان مبتنی بر مدل فرانظری بر خودکارآمدی پرهیز از مواد و چگونگی به کارگیری راهبردهای تنظیم شناختی هیجان معتادین

پیش زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر درمان مبتنی بر مدل فرانظری بر خودکارآمدی پرهیز از مواد و چگونگی به کارگیری راهبردهای تنظیم شناختی هیجان معتادین مرد مقیم مراکز میان مدت بهزیستی شهر اهواز انجام شده است.مواد و روش ها: طرح پژوهش از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه آزمایش و گواه می باشد. جامعه ی آماری پژوهش شامل کلیه ی معتادین 30–15 سال مرد مقیم در مراکز میان مدت بهزیستی شهر اهواز بود که از میان آن ها 30 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند، به این صورت که از میان مراکز میان مدت، 5 مرکز و از هر مرکز شش نفر به صورت تصادفی انتخاب شدند. از این 30 نفر به شکل تصادفی، 15 نفر در گروه آزمایش و 15 نفر در گروه کنترل گماشته شدند. درمان مبتنی بر مدل فرانظری به شیوه ی گروهی طی 15 جلسه بر روی گروه آزمایش اجرا شد و افراد گروه کنترل در لیست انتظار قرار گرفتند و هیچ مداخله ای دریافت نکردند. ابزار استفاده شده در این پژوهش شامل پرسش نامه ی خودکارآمدی پرهیز از مواد مارتین گلمن و پرسش نامه ی راهبردهای تنظیم شناختی هیجان گرنفسکی و همکاران می باشد که شرکت کنندگان در مرحله ی پیش آزمون و پس آزمون به سؤالات آن پاسخ دادند. جهت تجزیه و تحلیل نتایج از روش های آماری توصیفی و تحلیل کواریانس استفاده شده است.یافته ها: نتایج پژوهش بیانگر آن است که میان گروه آزمایش و کنترل از لحاظ خودکارآمدی پرهیز از مواد و میزان به کارگیری راهبردهای تنظیم شناختی هیجان تفاوت معنی داری وجود دارد (001/0>p). همچنین میزان خودکارآمدی پرهیز از مواد و میزان به کارگیری راهبردهای تنظیم شناختی هیجان در گروه آزمایش در مرحله ی پس آزمون به طور معنی داری بیش از گروه کنترل بود.نتیجه گیری: درمان مبتنی بر مدل فرانظری یکی از درمان های گروه شناختی- رفتاری است که توانسته است خودکارآمدی اختصاصی و همچنین نوع به کارگیری راهبردهای تنظیم هیجانی سوء مصرف کنندگان مواد را ارتقا بخشد.