بررسی تراکم معدنی استخوانی و عوامل مرتبط در بیماران مبتلا به تالاسمی ماژور و اینترمدیا

سابقه و هدف: استئوپنی و استئوپورز از عوارض شناخته شده و شایع کم خونی ارثی بتا تالاسمی است. به منظور بررسی فراوانی و عوامل خطر این عارضه و همچنین بررسی مجدد بیمارانی که درمان هایی دریافت کرده بودند این مطالعه در بیماران مراجعه کننده به بخش تالاسمی بیمارستان بوعلی سینا ساری انجام شد. مواد و روش ها: مطالعه به روش مرور پرونده ها انجام گردید. خصوصیات دموگرافیک بیماران، داروهای مصرفی، متوسط هماتوکریت 5 سال قبل و نتیجه تراکم معدنی استخوان استخراج و ثبت شد. برای مقایسه از z score تراکم معدنی استخوان با روش dexa در نواحی مهره های کمری و گردن استخوان ران استفاده شد. یافته ها: از 125 بیماری که سنجش تراکم معدنی استخوان در آن ها انجام شده بود 73 نفر(58 درصد) تالاسمی ماژور و بقیه اینترمدیا بودند. بر اساس امتیاز z score ، 17 درصد طبیعی، 61 درصد استئوپنیک و 17 درصد استئوپروتیک بودند. همبستگی سن با کمبود تراکم معدنی استخوان معنی دار بود (000/0p<) و به ازای هر سال 7 درصد از تراکم استخوان کاسته می شد. تراکم استخوانی مهره های کمری در مردان پایین تر بود (001/0p<). همبستگی منفی معنی دار بین تراکم معدنی استخوان و متوسط هماتوکریت 5 سال قبل دیده شد (005/0p<). همبستگی معنی دار بین شدت استئوپنی با سن شروع ترانسفوزیون دیده نشد. بیماران اینترمدیا تراکم معدنی استخوان پایین تری داشتند. علی رغم مصرف کلسیم و ویتامین d و کلسیتریول و بیسفوسفونات در بیمارانی که در بررسی اول تراکم معدنی استخوان کمتر از 5/2- داشتند، وضعیت تراکم بهتر نشده بود و در قسمت فمور بیماران ماژور این وضعیت بدتر شده بودند (001/0p<). استنتاج: با توجه به فراوانی بالای استئوپنی و استئوپورز در بیماران مطالعه حاضر، سنجش تراکم معدنی استخوان و باید در بررسی های معمول بیماران قرار داشته باشد. درمان های انجام شده به دلیل کافی نبودن یا عدم تبعیت بیمار مؤثر نبوده و شاید درمان جدی تر مانند بیسفوسفونات تزریقی یا خوراکی با مقدار بالاتر لازم باشد