بررسی بیمارگری دو گونه ی steinernema carpocapsae و heterorhabditis bacteriophora روی شب پره مینوز گوجه فرنگی (tuta absoluta)

شب پره ی مینوز گوجه فرنگی tuta absoluta یکی از آفات خطرناک مزارع گوجه فرنگی می باشد که در صورت طغیان تا 100% محصول را از بین می برد. در این بررسی به نقش بیمارگری لاروهای سن سوم (ijs) دو گونه ی steinernema carpocapsae و heterorhabditis bacteriophora روی سنین مختلف لاروی آفت مذکور درون ظرف پتری و درون برگ های جدا شده ی گوجه فرنگی پرداخته شده و نماتد کارآمدتر انتخاب شد. توانایی گونه ی مؤثرتر در آلوده کردن لارو سن آخر و شفیره آفت در ظرف پتری (با سه غلظت 50، 100، 200 ijs نماتد در هر ظرف پتری) و حساسیت شفیره در خاک (50، 100، 200 ijs در هر سانتی‏متر مربع) مورد بررسی قرار گرفت. در گلخانه نیز توانایی گونه ی مؤثرتر در کنترل مراحل مختلف لاروی شب پره بررسی و با سم ایندوکساکارب (با غلظت یک در هزار) مقایسه شد. در آزمایشگاه توانایی نماتد h. bacteriophora در کنترل لارو آفت تقریباً 7/1 برابر s. carpocapsae بود و برای آزمایشات تکمیلی انتخاب گردید. تعداد 50 ijs نماتد در هر پتری باعث مرگ 84 درصد از لاروهای سن آخر آفت شد. بیشترین درصد مرگ و میر شفیره ها در ظرف پتری (40%) زمانی مشاهده شد که 200 ijs نماتد در هر پتری استفاده گردید و جمعیت ijs/cm2 200 باعث مرگ 28% از شفیره های درون خاک گردید. افزایش جمعیت نماتد باعث افزایش درصد آلودگی شفیره ها شد. در شرایط گلخانه ای ، لاروهای سن چهار t. absoluta بیشترین حساسیت را نسبت به بقیه سنین لاروی نشان دادند و کاربرد سم تأثیر چندانی در کنترل این آفت نداشت. با توجه به نتایج به دست آمده به نظر می رسد نماتد h. bacteriophora بتواند باعث کاهش خسارت شده و به مهار زیستی آفت منتهی گردد.