مفهوم و جایگاه اصل تناسب در حقوق اداری با نگاه ویژه به نظام حقوقی اتحادیه اروپایی

تناسب به عنوان یک اصل کلیِ حقوقی در نظام های حقوقی مدرن، به دنبال این عقیده که شهروندان باید در برابر دولت مورد حمایت قرار گیرند و مداخلات تنظیمی دولت بایستی متناسب با اهداف مورد نظر باشد، ایجاد شده است. این اصل نخست در نظام حقوقی آلمان پذیرفته شد و پس از آن با گسترش صلاحیت های اداری، به عنوان یکی از مبانی نظارت بر اعمال دولت، توسعه یافته است. اصل تناسب که انعکاس صریحی در معاهدات اتحادیه اروپایی نداشته است، از سال 1950 میلادی در زمره ی اصول کلی حقوق اتحادیه اروپایی قرار گرفت و توسط دادگاه های اتحادیه اروپایی در نظارت بر اعمال نهادهای اتحادیه و کشورهای عضو به کار گرفته شد. بر این اساس نخست مفهوم اصل تناسب و جایگاه آن در حقوق اداری، با نگاهی به نظام حقوقی کشورهای آلمان، فرانسه و انگلستان مورد بررسی قرار می گیرد؛ سپس با جزئیات بیشتری وضعیت این اصل در ساختار حقوقی اتحادیه اروپایی تبیین می گردد. abstract proportionality was created as a general principle of law in modern legal systems following the idea that citizens should be protected against government and that the regulatory interventions of government should be proportionate to the desired goals. this principle was recognized for first time in the german legal system and then developed, as a ground of review of governmental actions, with the expansion of administrative discretion. although the principle of proportionality has not been reflected in the eu treaties clearly, it has been recognized as a principle of european community law since the 1950s and was applied in a review of eu institutions and member states actions by the eu courts. on this basis, in this research the concept and status of the principle of proportionality in administrative law is examined with regard to the legal systems of germany, france and uk and, then, the status of this principle within the eu legal system will be examined in more detail. keywords: proportionality, administrative discretion, judicial review, public ends, european :union:.