تاملی در باب «عرفان و هنر در دورۀ مدرن»

کتاب عرفان و هنر در دورهٔ مدرن، تألیف دکتر شهرام پازوکی، در واقع مجموعهٔ چند مصاحبه با ایشان است که در قالب یک کتاب، انتشارات نشر علم منتشر کرده است.. اگرچه مؤلف فردی صاحب اعتبار است و دیگر آثار ایشان نیز حکایت از دین جامعهٔ علمی کشور به ایشان دارد، اما نقد هر اثری بر استواری آن خواهد افزود. در خصوص کتاب حاضر، نخست باید گفت نقد کتبی با این اسلوب دشوار است؛ نخستین دشواری این است که کتاب فاقد موضوعی واحد است و از میان بیش از بیست عنوان مصاحبهٔ موجود در کتاب، با بیست موضوع مواجهیم؛ این یعنی یا باید بحثی مطول در باب تک تک بخش های کتاب داشته باشیم که مجال آن در یک مقالهٔ کوتاه نیست، یا به اجمال از آن گذر کنیم. دشواری دیگر نقد این کتاب این است که مجموعه ای از مصاحبه ها است و معمولاً بیان شفاهی، به دلیل عدم دقّت ذاتی اش کمتر قابل نقد است. با وجود این، همین بیان شفاهی می تواند از نقاط قوّت کتاب باشد؛ زیرا گسترهٔ مخاطبان خود را افزایش می دهد. معمولاً کتب حکمی و عرفانی ما، برخلاف آثاری که امروزه به عرفان های کاذب مشهور هستند، بیان غامضی دارند و این باعث فاصله گرفتن از این کتاب ها می شود. اما بیان شفاهی طبیعتاً فهم پذیرتر است و می تواند مخاطبان بیشتری را جذب کند