نقش چینه شناسی در توسعه کارست در حوضه آبگیر چشمه علی دامغان

چکیدهمنطقه مورد مطالعه (چشمه علی و حوضه آبگیر آن) در ٣٢ کیلومتری شمال غرب دامغان واقع شده است. حوضه آبگیرچشمه عمدتًا از آهکهای ضخیم لایه تا توده ای سازند لار و آهک های نازک لایه و آهک های مارنی سازند دلیچای تشکیلشده است. به منظور بررسی نقش چینهشناسی بر توسعه کارست در سازندهای مذکور، وضعیت زمینشناسی، خصوصیاتفیزیکی و شیمیایی آب چشمه و خصوصیات سیستم ورودی در حوضه آبگیر چشمه مورد مطالعه قرار گرفته است. در موردخصوصیات فیزیکی و شیمیایی آب چشمه، پارامترهای دبی چشمه، درجه حرارت آب، هدایت الکتریکی، اسیدیته و مقداردی اکسیدکربن محلول در آب در محل چشمه و کاتیونها و آنیونهای اصلی در آزمایشگاه در طول یکسال به طور ماهانهاندازه گیری شده اند. تغییرپذیری اندک کلیه خواص فیزیکی و شیمیایی آب خروجی از چشمه و ه مچنین خصوصیاتسیستم ورودی در حوضه آبگیر چشمه (نبود پدیده های ژئومرفولوژیکی مهم کارستی از قبیل گودی های مسدود، فروچاله ها،و درز هها و شکستگی ها انحلالی بزرگ و عمیق) بیانگر این مطلب است که سیستم غالب جریان در سفره آب زیرزمینیچشمه علی از نوع سیستم افشان م یباشد. چنین سیستم جریان در سفره های کارستی بیانگر توسعه اندک پدیده کارست درمنطقه می باشد. با توجه به وضعیت زمینشناسی حوضه آبگیر چشمهعلی دامغان، یکی از مهمترین دلایل توسعه اندککارست در حوضه چشمهعلی وضعیت چینهشناسی منطقه است به این ترتیب که سازند دلیچای (که برای فرایند کارستیشدن استعداد نسبتًا اندکی دارد) در حد فاصل بین آهکهای ضخیم لایه و تودهای سازند لار (که برای توسعه کارست بسیارمستعد هستند) و محل ظهور چشمه قرار گرفته است، باعث شده که جریان آب زیرزمینی را به صورت تدریجی به چشمهبرساند و از توسعه کارست جلوگیری نماید.