بررسی جمعیت شناختی مهاجران وارد شده از خارج کشور در فاصله ی سال های ۱۳۸۵و ۱۳۹۰

مهاجرت در کتاب لغت نامه ی جمعیت شناسی سازمان ملل متحد، این گونه تعریف شده است: »شکلی از تحرک جغرافیایی یا مکانی جمعیت است که بین دو واحد جغرافیایی صورت می گیرد« (امانی و دیگران، ۱۳۵۴). این تحرک جغرافیایی، تغییر اقامتگاه از مبدأ یا محل حرکت به مقصد یا محل ورود است. این گونه مهاجرت ها را مهاجرت دائم گویند و باید آن را از اشکال دیگر حرکات جمعیت که متضمن تغییر دائمی محل اقامت نیست، تفکیک کرد. بر اساس تعریف مرکز آمار ایران در سرشماری سال ۱۳۹۰، مهاجر فردی است که از سرشماری سال ۱۳۸۵تا زمان سرشماری نفوس و مسکن در آبان ۱۳۹۰، شهر یا آبادی محل سکونت خود را تغییر داده است. بنا بر این، مهاجر وارد شده از خارج، فردی است که در پنج سال گذشته، محل اقامت خود را به داخل کشور تغییر داده است (مرکز آمار ایران،۱۳۹۰). مهاجرت از دیرباز به عنوان یک عامل مؤثر بر حجم و توزیع نیروی کار، آموزش، فرصت های شغلی، پس انداز، سرمایه گذاری و تولید بوده و همواره یک جزء مهم شهرنشینی و توسعه ی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به حساب می آید. مهاجرت یکی از سه عامل اصلی تغییر و تحول جمعیت است و بعد از باروری و مرگ و میر، از اهمیت زیادی برخوردار است. باروری اثر افزایشی بر جمعیت دارد و مرگ و میر اثر کاهشی؛ در حالی که مهاجرت، هر دو اثر را با هم دارد. مهاجرت به دلیل ماهیت خود می تواند علاوه بر تغییرات درازمدت و طولانی، آثار کوتاه مدتی را نیز بر تعداد و ساختار جمعیت ایجاد کند و تعادل یا عدم تعادل هایی را در جامعه ایجاد کند. مهاجرت در واقع، نوعی جابه جایی است که به دلایل مختلف و با اهداف متفاوت در دو سطح داخلی و بین المللی انجام می گیرد. مهاجرت به عنوان یک واقعه ی تأثیرگذار بر رشد و تغییر جمعیت، مورد توجه قرار می گیرد و نه فقط به خاطر ابعاد فضایی و زمانی که بر آن تأثیر می گذارد. همچنین مهاجرت، انعکاس تغییراتی است که در تار و پود جامعه ای اتفاق می افتد که مردم به آن تعلق دارند. از این رو میچل در سال  ۱۹۸۵ اظهار می دارد: مهاجرت باید نه فقط به عنوان یک پدیده (واقعه یا موقعیتی که در خور مطالعه ی علمی است)، بلکه به عنوان یک فراپدیده (واقعه ای که در بستر و موقعیتی اتفاق می افتد که مردم در آن زندگی می کنند) توصیف شود (لوکاس و میر، ۱۳۸۱‍). روش مورد استفاده در این تحقیق، اِسنادی و تحلیل ثانویه ی نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹۰ کل کشور است.