اثر هیدرولوژی بر فرایند شکل گیری استقرار پیش از تاریخ شهرک فیروزه در دشت نیشابور

هیدرولوژی به عنوان یکی از مهم ترین عوامل محیطی نقش مهمی در شکل گیری استقرارهای انسانی داشته است. دشت نیشابور به عنوان بخشی از حوضه شمال شرق ایران در دامنه رشته کوه بینالود قرار گرفته و از زمین های کوه پایه ای و دشت تشکیل شده است. در دشت نیشابور، رودخانه های متعددی وجود دارند که همگی از بینالود سرچشمه گرفته و مازاد آب آن ها در فصول پر بارش از جنوب غربی دشت توسط رودخانه کال شور به بیرون هدایت می شوند. پژوهش حاضر، مبتنی بر جمع آوری مدارک مادی است که با متد کاوش لایه نگاری در استقرار پیش از تاریخی شهرک فیروزه به دست آمده است. شهرک فیروزه استقراری است که در فاز پایانی برنز در حاشیه یکی از مهم ترین رودخانه های نیشابور به نام فاروب رومان شکل گرفته و تحلیل لایه های فرهنگی آن به عنوان جامعه آماری مورد مطالعه نشان می دهد که هیدرولوژی نقش مهمی در شکل گیری و تداوم زمانی استقرار داشته است. تجزیه و تحلیل مدارک مادی جامعه آماری همچنین نشان می دهد استقرارهای انسانی در دوران پیش از تاریخ دشت نیشابور ارتباط تنگاتنگی با منابع آب داشته اند و از آن جا که رودخانه های این دشت در فصول پر باران سیلابی شده و طغیان گر هستند، در فرایندهای بلند مدت بسیاری از استقرارها همچون شهرک فیروزه تک دوره شده و بدون داشتن الگوی خاصی استقرار یافته اند.