تحلیلی بر رویکرد توسعه مهارت های پژوهشی و انتقال پذیر در چارچوب برنامه های دکتری در سطح اروپا

با شکل گیری چشم اندازهای نوین توسعه در قالب ایجاد جوامع دانشی و اقتصاد دانش بنیان در کشورهای مختلف و ضرورت تأمین منابع انسانی موردنیاز برای تحقق چنین اهدافی، بازتعریف سیاستهای کلان برای دوره های تحصیلات تکمیلی در نظام آموزش­ عالی امری کاملاً ضروری است. بر این اساس دوره های دکتری باید پاسخ­­گوی تقاضای بازار کار بخشهای متفاوت جامعه باشند. شاید بتوان اهمیت بخشیدن به مهارتهای دانش آموختگان برای پاسخ­گویی مناسب به نیازهای بازار کار را از مهمترین شاخصه های دوره های نوین تحصیلات تکمیلی برشمرد که به شیوۀ پژوهشی ارائه می شوند. در برنامه های نوین دکتری در سطح دانشگاههای کشورهای توسعه­ یافته به­ ویژه دانشگاههای اروپایی کسب تجربة دانشجو ازطریق آموزش مهارتهای پژوهشی و انتقال پذیر برای بهبود پیشرفت در تحصیل و توسعۀ حرفه ایها در آیندۀ شغلی اهمیت برجسته ای دارد. این مقاله ضمن معرفی مهارتهای عمومی و انتقال پذیر، به مرورِ انواع مهارتهای پژوهشی، که از جایگاه ویژ ه ای در دوره های تحصیلات تکمیلی برخوردارند، می­پردازد. سپس از مهارتهای انتقال پذیر بحث می­شود و به نمونه هایی از این مهارتها اشاره شده است. آنگاه موضوع آموزش مهارتها مورد توجه واقع شده و فنون تدریس مورد استفاده در این زمینه بیان شده است. در بخش بعدی، مقاله به ذکر تجاربی از آموزش مهارتها در دوره های دکتری در برنامۀ مهندسی و تجارب اروپایی در این خصوص می پردازد. بخش پایانی مقاله نگاهی به ضعف جایگاه آموزش مهارتهای انتقال پذیر برنامه های دکتری در ایران و ضرورت پرداختن به این موضوع به ویژه در قالب دوره های دکتری پژوهش­محور دارد که اخیراً در دانشگاههای ایران اجرایی شده است.