تأثیر کاربرد کلسیم و پتاسیم بر مصرف آب و عملکرد میوه گوجه فرنگی در کشت هیدروپونیک با توزیع دینامیک و غیر یک نواخت املاح

یکی از مشکلات توزیع غیریک نواخت املاح در محیط ریشه، سمیت سدیم و کاهش جذب برخی عناصر، به ویژه کلسیم و پتاسیم، توسط بخشی از ریشه است که در محیط شور رشد می کند. این فرضیه وجود دارد که در این سیستم ها، افزودن پتاسیم و کلسیم به محلول شور می تواند خسارت شوری را کاهش دهد. بر همین اساس، این پژوهش به منظور ارزیابی تأثیر کاربرد کلسیم و پتاسیم بر عملکرد میوه، مصرف آب و محصول بر قطره (cpd) گوجه فرنگی رقم فالکاتو (lycopersicon esculentum var. falcato f1) در سیستم هیدروپونیک با توزیع دینامیک و غیر یک نواخت نمک در محیط ریشه انجام شد. در این پژوهش، ریشه های گوجه فرنگی به دو قسمت تقریباً مساوی تقسیم شدند و نیمی از آنها در محلول غذایی قرار گرفتند. در نیمه دوم سیستم ریشه، محلول 40 میلی مولار کلرید سدیم به تنهایی (n) یا همراه با کلرید پتاسیم 6 میلی مولار (nk)، کلرید کلسیم 4 میلی مولار (nc)، ترکیب نمک های کلرید کلسیم و کلرید پتاسیم (به ترتیب 2 و 3 میلی مولار) (nck) و محلول غذایی نیم جانسون (nj/2) قرار داشت. در تیمار شاهد، دو طرف ریشه در محلول غذایی جانسون کامل (c) قرار گرفت. در کلیه تیمارها، هر هفت روز یکبار، دو قسمت ریشه هر گیاه بین دو طرف محیط کشت جابجا می شد. نتایج نشان داد که اعمال شوری 40 میلی مولار در یک طرف ریشه باعث کاهش وزن تر و خشک ریشه و شاخساره، ارتفاع شاخساره، قطر ساقه، تعداد برگ و عملکرد میوه در مقایسه با شاهد شد. با افزودن کلسیم، کلسیم+پتاسیم و نیز محلول غذایی نیم جانسون به محیط نیمه شور ریشه، رشد شاخساره، ریشه و عملکرد میوه نسبت به تیماری که یک طرف ریشه در معرض شوری 40 میلی مولار کلرید سدیم بود به طور معنی داری افزایش یافت. در مقابل، افزودن پتاسیم به محیط نیمه شور ریشه در این سیستم نتوانست آثار زیان بار شوری بر گیاه را کاهش دهد و حتی باعث کاهش جزئی عملکرد میوه شد. اعمال شوری 40 میلی مولار کلرید سدیم در یک طرف محیط ریشه باعث کاهش معنی دار مصرف آب گیاه شد. افزودن کلسیم، کلسیم+پتاسیم و محلول غذایی نیم جانسون باعث افزایش معنی دار cpd شد. افزودن کلسیم، کلسیم+پتاسیم و هم چنین محلول غذایی نیم جانسون در سیستم توزیع دینامیک و غیریک نواخت نمک در محیط ریشه به ترتیب باعث جایگزینی 48، 43 و 43 درصد آب شور به جای محلول غذایی شد. بر اساس نتایج پژوهش حاضر، در سیستم توزیع دینامیک و غیریک نواخت املاح در محیط ریشه، در صورت کاربرد کلسیم در محلول شور، می توان حدود نیمی از آب مصرفی گیاه را با آب شور جایگزین نمود بدون آن که عملکرد میوه کاهش معنی داری نسبت به شاهد داشته باشد.