تناهی و عدم تناهی مکان و زمان از دیدگاه ارسطو و ابن سینا

بحث از تناهی یا عدم تناهی زمان و مکان، از مهم ترین مباحثی است که طی آن، تاریخ فلسفه، چه در مغرب زمین و چه در عالم اسلام، با تاریخ دیدگاه های مختلف فیلسوفان و متکلمان گره خورده است. در میان فیلسوفان غربی، ارسطو نخستین کسی به شمار می رود که بحثی مفصل و مدون از تناهی و عدم تناهی مکان و زمان ارائه داده است، تا آنجا که او در کتاب «در آسمان» بحث از امر نامتناهی را مسأله ای مهم و تعیین کننده در فهم حقیقت می داند. این بحث در عالم اسلام، به ویژه در آثار شیخ الرئیس ابن سینا به زبانی دیگر، اما با همان محتوا و رویکرد ارسطویی، و با ارائه براهینی شبیه به براهین ارسطو درباره تناهی مکان و عدم تناهی زمان، دوباره مطرح گردید. آنچه در این جستار در پی واکاوی و بررسی تفصیلی آن هستیم ملاحظه و مقایسه آموزه های این دو فیلسوف بزرگ مشائی یعنی ارسطو و ابن سینا در باب تناهی مکان و عدم تناهی زمان است.