نخبگان ایرانی و فعالیت های علمی و فرهنگی آنان در عثمانی (قرن نهم و دهم هجری)

Authors

ولی دین پرست

استادیار گروه تاریخ، دانشگاه تبریز

abstract

در این پژوهش، فعالیت‎های علمی و فرهنگی نخبگان ایرانی در عثمانی از آغاز شکل‎گیری دولت عثمانی تا اوایل قرن دهم هجری مورد بررسی قرار می‎گیرد تا نشان داده شود که فعالیت‎های علمی آنان چه تأثیری بر حیات علمی و فرهنگی عثمانی به جا گذاشت و در این دوره علمای سنت‎گرا چه واکنشی نسبت به عقل‎گرایان داشتند و نتایج آن چه بود. از دورۀ ایلخانان و حتی قبل از آن، ایران به عنوان کانون علمی محل ظهور علمای بزرگی در فقه، کلام و علوم نقلی بود. قاضی بیضاوی، عضدالدین ایجی، فخر رازی و زمخشری نمونه‎ای از این علما هستند. با شکل‎گیری دولت عثمانی، تفکر حاکم بر مراکز علمی آن سرزمین تحت‎تأثیر افکار و اندیشه‎های علمای ایرانی قرارگرفت. این امر ناشی از روابط علمی و فرهنگی گسترده‎ای بود که از گذشته بین دو سرزمین وجود داشت. در طول قرن هشتم و نهم هجری، نخبگانی ایرانی که در فقه، تفسیر، حدیث، منطق، کلام، صرف و نحو، قرائت، بلاغت، ریاضیات، نجوم و طب تحصیلاتی داشتند، به عثمانی مهاجرت کردند. برخی از آنان آثار ارزنده‎ای در علوم عقلی و نقلی تألیف کردند. علمای مهاجر آثار و اندیشه‎های علمای ایرانی نظیر امام محمد غزالی و فخرالدین رازی را در مدارس عثمانی تدریس کردند و یا بر آثار گذشتگان شرح، حاشیه و تعلیقات نوشتند. در نتیجه، جامعۀ عثمانی همانند جامعۀ ایرانی در فضایی قرار گرفت که اندیشه‎های سنت‎گرایان در ستیز با عقل‎گرایان به‎سر‎می‎برد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نخبگان ایرانی و فعالیت‌های علمی و فرهنگی آنان در عثمانی (قرن نهم و دهم هجری)

در این پژوهش، فعالیت‎های علمی و فرهنگی نخبگان ایرانی در عثمانی از آغاز شکل‎گیری دولت عثمانی تا اوایل قرن دهم هجری مورد بررسی قرار می‎گیرد تا نشان داده شود که فعالیت‎های علمی آنان چه تأثیری بر حیات علمی و فرهنگی عثمانی به جا گذاشت و در این دوره علمای سنت‎گرا چه واکنشی نسبت به عقل‎گرایان داشتند و نتایج آن چه بود. از دورۀ ایلخانان و حتی قبل از آن، ایران به عنوان کانون علمی محل ظهور علمای بزرگی در...

full text

نخبگان ایرانی و فعالیت های علمی و فرهنگی آنان در عثمانی (قرن نهم و دهم هجری)

در این پژوهش، فعالیت‎های علمی و فرهنگی نخبگان ایرانی در عثمانی از آغاز شکل‎گیری دولت عثمانی تا اوایل قرن دهم هجری مورد بررسی قرار می‎گیرد تا نشان داده شود که فعالیت‎های علمی آنان چه تأثیری بر حیات علمی و فرهنگی عثمانی به جا گذاشت و در این دوره علمای سنت‎گرا چه واکنشی نسبت به عقل‎گرایان داشتند و نتایج آن چه بود. از دورۀ ایلخانان و حتی قبل از آن، ایران به عنوان کانون علمی محل ظهور علمای بزرگی در...

full text

نقش نخبگان ایرانی در گسترش مناسبات ایران و عثمانی در قرن نهم هجری/ پانزدهم میلادی

چکیده در قرن نهم هجری نخبگان برجسته‌ای مانند عبدالرحمن جامی، شیخ مظفرالدین شیرازی، و جلال‌الدین دوانی در مراکز علمی و فرهنگی ایران مانند هرات و شیراز به عرصة ظهور رسیدند، آنان از نظر علمی چنان شهرتی داشتند که نظر سلاطین جهان اسلام مانند سلطان‌محمد فاتح و بایزید ثانی عثمانی را به خود جلب کردند. این نخبگان برخی از آثار تألیفی خود را به نام سلاطین عثمانی نوشتند. از سوی‌دیگر، گروه...

full text

Degenerate Four Wave Mixing in Photonic Crystal Fibers

In this study, Four Wave Mixing (FWM) characteristics in photonic crystal fibers are investigated. The effect of channel spacing, phase mismatching, and fiber length on FWM efficiency have been studied. The variation of idler frequency which obtained by this technique with pumping and signal wavelengths has been discussed. The effect of fiber dispersion has been taken into account; we obtain th...

full text

نگارگری عثمانی با رویکرد به دستاوردهای هنری ایران (بررسی تطبیقی نگارگری عثمانی و نگارگری ایران نیمه نخست قرن دهم هجری)

دولت عثمانی در نیمه دوم قرن نهم هجری با هدف اعتبار بخشیدن به موقعیت سیاسی و فرهنگی خود، اولین کارگاه های هنر استانبول را با اقتباس از ایران که در زمینه فرهنگ و هنر آن روزگار پیشگام بود، تاسیس کرد. تحولات سیاسی و ناآرامی های مختلفی که در طی این سال ها در ایران رخ داد، شرایط را برای خروج بسیاری از گنجینه آثار و دست نوشته‌های نفیس و همچنین مهاجرت گروهی از هنرمندان و اساتید فن ایران که در جهت یافتن...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
جستارهای تاریخی

جلد ۴، شماره ۱، صفحات ۷۹-۱۰۰

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023