معرفت تاریخی و عینیت تاریخ از نظرگاه مقریزی

Authors

زهرا روح اللهی امیری

صادق آئینه وند

abstract

پرسش از امکان معرفت تاریخی و عینیت تاریخ یکی از دغدغه های مهم فیلسوفان انتقادی تاریخ در گذشته و امروز بوده است. این پرسش که ارتباط مستقیم با مقوله علمیت تاریخ دارد خواستار آن است که تاریخ باید فارغ از هرگونه نگاه شخصی و ارزشی عرضه گردد و در این صورت است که می تواند در جایگاه علمی قرار گیرد. بنابراین اهمیت این موضوع با بررسی آثار تاریخی مورخان مسلمان به جهت واکاوی مفهوم عینیت تاریخ و امکان معرفت تاریخی مورد اهتمام نویسنده قرار گرفت. مفاهیمی چون امکان معرفت تاریخی و عینیت تاریخ و مباحثی چون دخالت ارزش ها و گزینش در تاریخ، چارچوب این تحقیق را تشکیل می دهند. نویسنده در این مقاله بر آن است تا به بررسی دیدگاه تقی الدین مقریزی (م. 845) در قالب مفاهیم گفته شده بپردازد. در پژوهش انجام شده مشخص گردید مقریزی حصول شناخت تاریخی را امکان پذیر می داند و راه وصول آن را محدود به ابزارهای مادی و حسی نمی داند. از طرف دیگر از داده های مقریزی چنین بر می آید که عینیت فارغ از ارزش گذاری محال است اما نه به بهای تأثیر ارزش ها برای تحریف یا همسو سازی تاریخ با پیش فرض های مقبول مورخ.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تاملی معرفت شناختی در باب علمیت و عینیت تاریخی

در صدد تبیین ادراکی معرفت شناختی در باره علیت و عینیت تاریخی است.بسیاری از جمله متفکران مسلمان تاریخ را یکی از منابع شناخت می دانند. از سویی اختلاف در باره ماهیت و وجود تاریخ خود مبحثی قدیمی و ریشه دار است. از سویی علمیت و عینیت در تاریخ، دارای اهمیت زیادی در تحلیل اصالت تاریخ است. زیرا تاریخ به سان دیگر ارکان دانش و معرفت بشری در حالی که منبعی برای تحلیل و کمک به درک دقیق‌تر رویدادهای بشری است...

full text

تخیّل پیشبینی و معرفت تاریخی: کالینگوود و ایده تاریخ

هدف از این پژوهش، تحلیل نظریه آر.جی. کالینگوود درباره تاریخ برای نشان دادن ابهام‌هایی اساسی در آن است. ابهام‌هایی که به باور نگارنده، دال بر وجود تعارضی ناگزیر میان دو اصل بنیادین معرفت‌شناسی کالینگوود است؛ یعنی قول به تاریخیت ذهن و حیات آدمی و باور به امکان بازآفرینی دقیق گذشته از طریق عنصر پیشینی تخیل تاریخی. با وجود این، با علم به تفسیری بودن نتایج خویش، راه را برای تأملات بیشتر باز خواهیم د...

full text

تحلیلی دربارۀ تنوع قومی و هویت ایرانی از نظرگاه تاریخی

در کشور کهن سال ایران، به رغم پاره­ای تغییر و تحولات در طول تاریخ، همواره گروه­های متفاوتی زندگی کرده­اند که در چارچوب جغرافیایی آن، خود را ایرانی نامیده­اند. بکار بردن لفظ آریایی برای این مردم از سوی داریوش هخامنشی، قبایل امپراتوری را از دیگر قبایل متمایز ساخت، اما، توفیق حکومت هخامنشی در ایجاد واحد سیاسی یگانه متمرکز در تمامی سطوح اقتصادی، سیاسی و فرهنگی، نمی­توانست پدید آورندۀ هویتی فراگیر ب...

full text

روش‌شناسی مقریزی در سنجش و گزینش داده‌های تاریخی

روش‌شناسی مقریزی در سنجش و گزینش داده‌های تاریخی زهرا روح اللهی امیری* صادق آیینه‌وند** چکیده این مقاله به چیستی روش تقی‌الدین علی مقریزی (م 845 ق) در گزینش و پالایش داده‌های تاریخی پاسخ می‌گوید و می‏کوشد با عرضه چارچوبی برای گزینش و روش مورخان، به بررسی آثار وی بپردازد. با توجه به فراگیری روش حدیثی نزد مورخان اسلامی سده‏های پیش از مقریزی، روشن می‏شود که او نیز برای کشف روایت صحیح، به بررسی آن ...

full text

The effect of cyclosporine on asymmetric antibodies and serum transforming growth factor beta1 in abortion-prone model of mice CBA/J x DBA/2

كچ ي هد فده و هقباس : ي ک ي طقس زورب للع زا اه ي ،ررکم ا لماوع تلاخد ي ژولونوم ي ک ا رد ي ن قم طققس عون ي وراد دقشاب ي س ي روپسولک ي ،ن ح لدم رد طقس شهاک بجوم ي ناو ي CBA/j×DBA/2 م ي تنآ ددرگ ي داب ي اه ي ان و راققتم TGF-β لماوع زا عت مهم يي ن گلماح تشونرس هدننک ي سررب روظنم هب رضاح هعلاطم تسا ي ات ث ي ر اس ي روپسولک ي ن م رب ي از ا ي ن تنآ عون ي داب ي س و اه ي اکوت ي ن TGF...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه علمی پژوهشی تاریخ اسلام

Publisher: دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام

ISSN 2008-6431

volume 13

issue شماره 4 - زمستان 91 - مسلسل 52 2012

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023