شیوع هموگلوبینوپاتی با توجه به میزان انواع هموگلوبین و ارتباط آنها با حجم متوسط گلبول قرمز در بین دانش آموزان پیش دانشگاهی شهر بوشهر؛ ۱۳۸۶

زمینه: هموگلوبینوپاتی ها از جمله تالاسمی و کم‎خونی داسی شکل از فراوان ترین اختلالات ژنتیکی در انسان می باشند. این بیماری ها در حالت هتروزیگوت بدون علائم بالینی بوده ولی در حالت هموزیگوت نیاز به خون و مراقبت های بیمارستانی دارند. ازدواج ناقلین با هم باعث افزایش احتمال تولد بچه های هموزیگوت می شود. در کشور ما شیوع هموگلوبینوپاتی ها بالا است. هدف از این مطالعه تعیین شیوع هموگلوبینوپاتی با توجه به میزان hba ،hba2، hbs، hbf و ارتباط آنها با حجم متوسط گلبول قرمز (mcv) در بین دانش آموزان پیش-دانشگاهی مقطع سنی 18 سال می‎باشد. مواد و روش ها: از تعداد 498 دانش آموز پیش دانشگاهی (323 دختر و 175 پسر) مقدار 5 میلی لیتر خون در لوله های حاوی اتیلن دیآمین تترااستیک اسید (edta)جمع‎آوری گردید. بلافاصله شاخص های خونی مورد نظر از جمله rbc، hb، hct، mcv و mch اندازه گیری و سپس با روش الکتروفورز استات سلولز، هموگلوبین های a،a2 ، f و باند s تعیین مقدار گردیدند. نمونه های با mcv<80، mch<27 یا hba2>3.5 و یا hbf>2 جهت تشخیص تالاسمی بتا پیگیری شدند. نمونه های با hba2 نرمال همراه با mcv و یا mch پایین جهت بقیه تالاسمی‎های بتا، همراهی تالاسمی بتا با فقر آهن و تالاسمی آلفا مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات جمع آوری شده با آزمون تی تست و مجذور کای مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج بدست آمده نشان دادند که 76 نفر (7/13 درصد از دخترها و 3/18 درصد از پسرها) mcv پایین تر از 80 داشتند و 9/14 درصد از دخترها و 12 درصد از پسرها mch کمتر از 27 داشتند. 97 نفر (7/19 درصد) افزایش hba2 داشتند که مبتلا به تالاسمی مینور بتا بودند. 36 نفر (2/7 درصد) افزایش hbf را نشان دادند که ممکن است این افراد نوعی از هموگلوبینوپاتی داشته باشند. 16 نفر (2/3 درصد) دارای باند s بودند که این دلالت بر وجود hbg، hbs و یا hbd می کند. 73 نفر (7/14 درصد) دارای 95>hba1 بودند که خود دلالت بر افزایش هموگلوبین های دیگر دارد. شیوع هموگلوبینوپاتی در بوشهر در این مطالعه 2/28 درصد بدست آمد (138 نفر). از بقیه افراد که هموگلوبینوپاتی نداشتند، 7/14 درصد mch پایین و 9/12 درصد mcv پایین داشتند. نتیجه گیری: این مطالعه نشان دهنده شیوع بالای هموگلوبینوپاتی ها مخصوصاً تالاسمی در منطقه می باشد که نیاز به آموزش بیماران جهت کاهش عوارض و جلوگیری از عواقب بهداشتی- اجتماعی- اقتصادی دارد.