Predictors of Outcome During a 6-Month Follow-Up Among Heroin Dependent Patients Receiving Buprenorphine/ Naloxone Maintenance Treatment

Amaç: Bu çalışmanın amacı buprenorfin/nalokson (BN) idame tedavisi altındaki hastalarda 6 aylık izlem süresinde seyrin belirleyicilerini araştırmaktı. Yöntem: Çalışmaya kliniğimize yatışı yapılan (n=106, %27.04) ya da ayaktan BN idame tedavisi programına alınan (n=286, %72.96) ardışık 392 eroin bağımlısı hasta alındı. Hastalara Bakırköy Opioid Yoksunluk Ölçeği (BOYÖ), Madde Aşerme Ölçeği (MAÖ), Madde Kullanım Bozuklukları Tanıma Testi (MKBTT-DUDIT), Madde Kötüye Kullanımı Tarama Testi (MKKTT-DAST-10) ve Değişime Hazır Olma ve Tedavi İsteği Ölçeği (DHOTİÖ-SOCRATES) uygulandı. Bulgular: Üç yüz doksan iki hastadan 287’sinde (%73.21) depreşme ya da tedaviden ayrılma görülürken, 105 hasta (%26.79) BN idame tedavi programına uyumlu olarak değerlendirildi. Birinci derece akrabalarda madde kötüye kullanımı, denetimli serbestlik ve intihar öyküsü oranı depreşme/tedaviden ayrılma grubunda (DTA) daha yüksekti. Bunlar dışında sosyodemografik veriler açısından iki grup arasında bir fark saptanmadı. BOYÖ ve MAÖ ortalama değerleri DTA grubunda idame tedavisine uyumlu gruba göre daha yüksekken, DUDIT, DAST-10, SOCRATES puanları ve BN ortalama dozu gruplar arasında farklılık göstermedi. Aşerme şiddetinin 6. ayın sonunda denetimli serbestlik kararı ve intihar öyküsü ile birlikte olumsuz seyirle ilişkili olduğu bulundu. MAÖ’nin 5 itemi arasından “aşermenin şiddeti” denetimli serbestlik kararı ve intihar öyküsü ile birlikte olumsuz seyrin belirleyicisiydi. Regresyon analizlerine tedavi tipi dahil edildiğinde ayaktan BN idame tedavisi uygulanıyor olması denetimli serbestlik kararı ve intihar öyküsü ile birlikte olumsuz gidişin belirleyicisi oldu. Sonuç: DTA ile idame tedavisine uyumlu hastalar arasında BN dozu açısından farklılık saptanmadığından bu çalışma, yoğun yoksunluk ya da aşerme belirtileri olanların, özellikle de şiddetli aşerme yaşayanların daha yüksek BN dozuna ihtiyacı olabileceğini düşündürmektedir. Özkıyım girişimi öyküsü ve denetimli serbestlik kararının bulunması özellikle ayaktan tedavi altında olanlarda olumsuz seyir için yüksek risk etkenleridir. Bu yüzden yatarak tedavide olduğu gibi ayaktan idame tedavisinde de tedavinin ilk iki haftasında BN tedavisinin daha yakından gözlenmesi, özellikle de daha şiddetli aşerme yaşayanlarda, daha iyi bir seyir sağlayabilir.