نگاهی به آراء و اندیشه های دانیل لرنر الگوی نوسازی توسعه؛ منجی جامعۀ سنتی خاورمیانه یا تئوری توطئۀ غرب

نویسندگان

علی گرانمایه پور

الهام انصاری

چکیده

در دهه های اخیر یکی از مهم ترین، پر ابهام ترین، اثرگذارترین و چالشی ترین مباحث در عرصۀ علوم ارتباطات، علوم اجتماعی، اقتصاد و سیاست، عرصۀ مطالعات ارتباطات و توسعه بوده است. توسعه، نقطۀ قوت کشورهای شمال و پاشنۀ آشیل کشورهای جنوب به حساب می آید و بدین دلیل، کشاکش های بسیاری در این زمینه در تمام علوم به ویژه ارتباطات وجود دارد و این به دلیل پیوند عمیق و وابستگی دو سویۀ این دو مقوله است. مطالعات در این زمینه به خصوص پس از جنگ جهانی دوم، مورد توجه صاحبنظران و اندیشمندان قرار گرفت. این اقبال چه در کشورهای تازه استقلال یافته، چه در کشورهای در حال توسعه و حتی در کشورهای توسعه یافته مشهود بود. یکی از دلایل گسترش این موضوع را علاوه بر اهمیت یافتن مباحث توسعه پس از ویرانی های جنگ، در پدید آمدن تکنولوژی های جدید ارتباطی و اهمیت فوق الادۀ آن ها به خصوص در توسعۀ اقتصادی که آن زمان بیشتر مورد توجه بود، می توان جستجو کرد. به طور کل، اندیشمندان در نگاه به ارتباطات و توسعه دو نگرش خوش بینانه و بدبینانه را مطرح کرده اند. در دهه های 50 و 60 م-در میان صاحبنظران نوعی خوشبینی نسبت به تأثیر رسانه ها در توسعه به وجود آمده بود که عمدتاً بر اساس الگو های غربی نوسازی و با پیروی از آن ایجاد شد؛ اما پس از آن(از دهۀ 80 به بعد) به کمک تحقیقاتی که در محتوای رسانه ها و حوزۀ ارتباطات بین الملل انجام شد این خوش بینی کمرنگ شد و گاه حتی به بد بینی و انتقاد های افراطی منجر شد. تا آن جا که پیرامون الگوی نوسازی«لرنر» که برای گذار از جامعۀ سنتی در جوامع در حال توسعه ارائه شده بود نظرات از مطلق نگری و منجی انگاشتن این الگو تا خطاب کردن آن با عناوینی چون حیلۀ امپریالیسم و تئوری توطئه متفاوت بود. این نگرش ها نه تنها توجه به نقش ارتباطات و وسایل ارتباط جمعی در توسعه را کاهش نداد، بلکه باعث رونق این مباحث نیز شد و امروز بیشتر از گذشته این مسأله مورد بررسی و تحقیق قرار می گیرد. در این پژوهش قصد داریم ارتباطات و توسعه را از نگاه نظریۀ «دانیل لرنر» و الگوی نوسازی وی به بازبینی بنشینیم و ضمن مروری بر نظریات لرنر سعی کنیم قضاوتی منصفانه دربارۀ این الگو ارائه دهیم.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

آزادی عقیده و بیان در اندیشه های آیت الله جوادی آملی با نگاهی به حقوق غرب

پرسش از آزادی و تفسیر آن همواره در طول تاریخ موضوع تأمل اندیشمندان و متفکران بوده است. اندیشه ملحدانه رهایی از قیود دینی را معنای آزادی می‏داند؛ امّا تفکر موحدانه صیانت از حدود دینی را آزادی می‏نامد. این مسأله از آن جهت اهمیت پیدا می‏کند که تفاوت در برداشت معنای آزادی موجب شده تا برخی از متفکران غربی سوء استفاده‌های ابزاری از حق آزادی را اقدامی در چارچوب آزادی عقیده و بیان بدانند. در این میان، آ...

متن کامل

Survey of the nutritional status and relationship between physical activity and nutritional attitude with index of BMI-for-age in Semnan girl secondary school, winter and spring, 2004

دیکچ ه باس فده و هق : ب یناوجون نارود رد هیذغت تیعضو یسررب ه زا ،نارود نیا رد یراتفر و یکیزیف تارییغت تعسو لیلد ب تیمها ه تسا رادروخرب ییازس . یذغتءوس نزو هفاضا ،یرغلا ،یقاچ زا معا ه هیذغت یدق هاتوک و یناوـجون نارود رد یا صخاش نییعت رد ب نارود رد یرامیب عون و ریم و گرم یاه م یلاسگرز ؤ تـسا رث . لماوـع تاـعلاطم زا یرایسـب لـثم ی هتسناد طبترم هیذغت عضو اب بسانم ییاذغ تاداع داجیا و یتفایرد یفاضا...

متن کامل

تبیین چگونگی نفوذ جغرافیایی اندیشه های انقلاب اسلامی ایران در خاورمیانه از طریق تئوری پخش

عموماً بسیاری از حوادث تاریخی رخ داده در محیط های جغرافیایی دارای سرچشمه انتزاعی نیستند و از حوادث فضاهای جغرافیایی اطراف خود تأثیر می‌پذیرند.در دهه 1950 میلادی جغرافیدانی بنام هاگراستراند کوشید سرایت پدیده ها و جریانات اقتصادی – فرهنگی را مابین فضاهای جغرافیایی تئوریزه نماید. بر اساس تئوری پخش جغرافیایی، تحولات تاریخی مجاور یک فضای جغرافیایی اگر هم جهت باپیش زمینه های تاریخی و فرهنگی آن جامعه ب...

متن کامل

جایگاه خاورمیانه در اندیشه های ژئوپلیتیک

خاورمیانه به عنوان حیات استراتژیک قدرتمندان و تلاقی علایق شان همواره در زمرهسیاست و استراتژی بالا از طرف قدرت های بزرگ قرار داشته است . تقریبا همه مباحثچشم اندازهای ژئوپلتیک جهانی با سر هالفورد مکیندر آغاز می شود، در اندیشه اینژئوپلیتیسین خاورمیانه عربی به علت همجواری با هارتلند و دسترسی به آب های آزادبهترین موقعیت استراتژیک را هم برای تهدید هارتلند و هم برای دفاع از آن در اختیارخاورمیانه عربی ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
مطالعات رسانه ای

ISSN 2008-9619

دوره 5

شماره شماره 1 (پیاپی 8) 2010

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023