ارزیابی راهکارهای مدیریت منابع آب و خاک با استفاده از یک سامانه پشتیبان برنامه ریزی و تکنیک ارزیابی چندمعیاره

در سیاستگذاری، اولین گام تشریح اهداف و انتخاب ابزارهای سیاستی و راهکارهای مدیریتی، و پس از آن، ارزیابی و تحلیل اثر هر یک از آنها است. در این مطالعه، واکنش کشاورزان به ابزارهای سیاستی و راهکارهای مدیریتی مختلف با استفاده از یک مدل نیمه گستردة برنامه ریزی در محدودة مطالعاتی شبکة آبیاری و زهکشی دشت قزوین بررسی شد. این مدل، انتخاب ترکیب های مختلف محصول، تیمار آبیاری و تاریخ کشت را برای هر یک از واحدهای اراضی شبیه سازی می کند. تکنیک ارزیابی چندمعیاره از دیدگاه های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی، برای ارزیابی کلی هر یک از سناریوهای مدیریتی به کار گرفته شد. ارزیابی تأثیر سناریوهای مختلف مدیریتی در قالب یک مدل پشتیبان برنامه ریزی نشان داد که دو سناریوی مدیریتی s2 (کاهش سود بانکی برای حمایت از توسعة سامانه های آبیاری تحت فشار) و s3 (دونرخی شدن آب و افزایش قیمت فروش آب برای سامانه های آبیاری سطحی) را می توان سناریوهای برتر پس از سناریوی s5 (تلفیق همۀ ابزارها) در نظر گرفت. تحلیل عدم قطعیت در انتخاب وزن شاخص های ارزیابی (30 درصد ± خطا در انتخاب وزن ها) نشان داد که طبقه بندی سناریوهای مدیریتی مختلف، حساسیت زیادی به وزن تعیین شده برای شاخص های تحت مطالعه ندارد و این دو سناریو از دیدگاه اقتصادی به ترتیب با احتمال 100 و 61 درصد، دومین و سومین سناریوی مدیریتی برتر به شمار می روند. نتایج این مطالعه نشان داد که ابزارهای سیاستی و راهکارهای مدیریتی مختلف ممکن است آثار متقابل بر یکدیگر داشته باشند و شاید از برخی جهات (مثل اهداف اجتماعی و زیست محیطی) تلفیق این ابزارها در قالب یک سناریوی مدیریتی بهترین گزینة ممکن نباشد.