نابینایی در معرّه، شوریدگانی درایران (بررسی زندگی و شعر و آرا و عقاید ابوالعلاء معرّی و مقایسة او با خیام و صادق هدایت)

اگربه تاریخ زندگی انسانها از آغازتا امروز بنگریم، به نام کسانی برمی خوریم که زندگی و زیستنِ آنان متفاوت با دیگران بوده است و گویی برخلاف زندگی مردم عادی زیسته اند و علی رغم سیر و حرکت آب گام برداشته اند. این تفاوت آنان با دیگران باعث شده که آنان رابه درستی نشناسند و هرکس از ظنّ و پندار خود سخنی در باب آنان بگوید، زیرا پیچیدگیشخصیتی این بزرگان، امکان شناخت حقیقی از ایشان را فراهم نمیکند و به همین دلیل دیدگاه ها و نظریات مختلف دربارة آنان همواره وجود داشته است. ازجمله این بزرگان در تاریخ ادب فارسی و ایرانی، حکیم عمر خیام در گذشته وصادق هدایت در دورة معاصر است، که یکی لُبّ کلام خود را در دل رباعی های دل انگیز ریخته و موجزترین و کوتاه ترین قالب، سخن خود را بیان داشته و دیگری تفکرات خود را در طول داستان های کوتاه به نثر، به نمایش گذاشته است. نظیر این دو متفکر نیز در ادب تازی، ابوالعلاء معرّی است که پیش از آن دو (= خیام و هدایت) می زیسته است، ولی به گونه ای، درست همان پیچیدگی های شخصیتی آنان را دارد که در این مقاله تلاش می شود گوشه ای از زندگی و شعر و فکر این ادیب اندیشمند در فرهنگ عربی، با مطابقه و مقایسه با دیگر متفکران در ادب فارسی به نمایش گذاشته شود.