زناشویی با خویشاوندان بسیار نزدیک در ایران باستان

دیدگاه راستین آیین زردشت در خصوص ازدواج با خویشاوندان بسیار نزدیک و چگونگی و میزان رواج این گونه زناشویی نزد ایرانیان باستان‘ از جمله مسائلی است که قرنها سبب مناقشه مورخان‘ محققان و ایران شناسان بوده است. در این مقاله‘ سعی کرده ایم تا فارغ از هر گونه پیش داوری و جهت گیری ارزش گرایانه‘ جهات و جوانب مختلف این مسأله را بی طرفانه و به صورت کاملاً مستند بررسی کنیم. می توانیم بگوییم که زناشویی با خویشاوندان بسیار نزدیک در ایران باستان بیشتر به خواص (شاهان‘ شاهزادگان و اشراف) اختصاص داشته است. بی گمان‘ شیوع نسبی ازدواجهای مزبور‘ به زمینه اجتماعی مناسب وانگیزه هایی قوی و مؤثر متکی بوده است که از آن میان می توان به عواملی نظیر: بیگانه هراسی‘ التزام به حفظ اصالت نسب‘ اعتقاد به تأثیر مثبت این نوع وصلت بر بهبود نسل و ازهمه مهمتر به ملاحظات اقتصادی (تحکیم موقعیت طبقاتی‘ ممانعت از تقسیم دارایی و میراث و سهل گیری در تعیین مهریه و جهیزیه) اشاره کرد. این گونه ازدواج ها‘ مدتها پیش از ورود اسلام به ایران‘ عملاً منسوخ شده بود.