تولید کارآمدگیاهان هاپلویید به منظور ایجاد لاین های خالص درخربزه (cucumis melo l.)

گیاهان هاپلویید از چند توده خربزه ایرانی و دو تا از هیبریدهای پروژه مقاومت مرکب به ویروس ها از طریق نجات جنین های پارتنوژنتیک (بکرزا) القا شده بوسیله گرده های پرتو دیده تولید گردید. از مجموع 136 جنین به دست آمده در توده های ایرانی 55 گیاه باززایی شد. نسبت جنین های به دست آمده با توجه به ژنوتیپ های مختلف از 5% در طالبی سمسوری تا 0.4% در خربزه طلایی متفاوت بود. در سری دوم (هیبریدها) ضمن افزایش کارآیی از طریق ابداع روش استفاده از کشت مایع برای شناسایی و نجات جنین ها از مجموع 239 جنین یافت شده 176 گیاه باززایی گردید. در روش معمول تعداد زیادی بذر باید جهت یافتن و استخراج جنین های موجود مورد بازبینی قرار گیرند که کاری دشوار و وقت گیر می باشد اما کشت بذور در محیط مایع علاوه بر افزایش کمی و کیفی جنین های به دست آمده موجب سهولت تشخیص و استخراج آنها می گردد. بدین ترتیب می توان به آسانی به تعداد کافی گیاه هاپلویید برای مشاهده تفرق صفات و دستیابی به ژنوتیپ مورد نظر دست یافت. در روش کشت تخمدان های تلقیح نشده (ماده زایی) که جهت مقایسه انجام شد از مجموع 126 تخمدان کشت شده تنها 3 جنین در رقم خاتونی به دست آمد که بیانگر کارآیی ضعیف و وابستگی شدید آن به ژنوتیپ برای تولید گیاهان هاپلویید در خربزه می باشد. هاپلویید بودن گیاهان حاصله در مرحله اول با روش شمارش کروموزومی و در مرحله دوم از طریق فلوسیتومتری و همچنین صفات مورفولوژیکی مورد تایید قرار گرفت. دو مورد دوبله شدن خودبخودی مشاهده شد و مابقی گیاهان حاصله برای دیپلویید شدن در شرایط مختلف تحت تیمار کولشیسین قرار گرفتند.