بررسی انطباق زاویه y-axis با کتب مرجع و اندازه بولتون آن در افراد ۳۰-۱۵ سال در سال های ۷۸-۱۳۷۴

زمینه و هدف:یکی از شاخص ها در بررسی الگوی رشد فک پایین زاویه y-axis ( که از تلافی پلن sn و s-gn بدست می آید) می باشد که به نظر می رسد در اندازه گیریهای انجام شده با اندازه ارایه شده در متون مختلف (66 درجه) مشابهت زیادی نداشته، معمولا بیشتر است. به همین دلیل این تحقیق با هدف تعیین اندازه زاویه y-axis در سفالوگرام های لترال جمعیت ایرانی 15 سال به بالا (افراد بالغ) انجام پذیرفت.مواد و روشها: در این تحقیق توصیفی با بررسی سفالوگرام لترال 200 نفر که بیشتر آنها دارای رشد نرمال بودند (103 نفر) میزان این زاویه و سایر زوایا برای تایید نوع رشد عمودی فک پایین اندازه گیری شد. سفالوگرام ها بر حسب رشد افقی به 3 گروه و بر حسب رشد عمودی نیز به 3 گروه تقسیم شدند. سپس میزان آن در هر گروه رشد عمودی و افقی مقایسه شد (anova) و میزان همبستگی زاویه y-axis و سایر زوایایی که رشد عمودی فک را نشان می دهند توسط آنالیز همبستگی pearson مورد بررسی قرار گرفت. سپس میانگین این زاویه در سنین 18-17، 20-19، 30-21سال بااندازه ارایه شده توسط بولتون با آزمون آماری t مورد مقایسه قرار گرفت.یافته ها: میزان زاویه y-axis در کل جامعه در پسران 68.83±5.34 درجه و در دختران 68.67±4.8 درجه بدست آمد که تفاوت از نظر آماری معنی دار نبود. میزان میانگین آن در پسران در گروه سنی 18-17 سال، 66.7±3.3 در گروه سنی 20-19 سال، 68.3±2.1 درجه و در گروه سنی 30-21 سال 67.2±2.4 درجه و در دختران در گروه سنی 18-17 سال، 64.6±4.0 درجه، در گروه سنی 20-19 سال، 67.3±51 درجه و در گروه سنی 30-21 سال (67.1±3) برآورد شد. میزان این زاویه در 3 گروه رشد عمودی تفاوت معنی دار آماری داشت (p<0.001) و در 3 گروه رشد افقی ci iii با ci i و ci ii تفاوت آماری نشان داد (p<0.05) همبستگی این زوایه با زوایای angles, (r=0.79) gogn/sn مجموعه زوایای خلفی (r=0.76) خوب و با زاویه (r=0.56) mandibular plane (mpa) متوسط بود. نتیجه گیری: با مقایسه ارقام بدست آمده در سنین مذکور در جامعه مورد مطالعه و جامعه bolton (1958) تنها تفاوت چشمگیر در دختران و در گروه سنی 18-17 سال دیده می شود که میانگین این زاویه برای دختران در این گروه در تحقیق حاضر 64.6±4.00 درجه و در تحقیق 67.2±3.0 (1958) bolton بود (p<0.05) برای سایر سنین در دو جنس می توان از اندازه های مشابه bolton استفاده کرد.با توجه به عدد 66 ارایه شده برای y-axis در text ها پیشنهاد می شود که انحراف معیار آن نیز اضافه شود تا بتوان آنرا برای جماعت بزرگتری بکار برده، به یک عدد منحصر نشد. برای تایید میزان رشد عمودی فک پایین می توان از زوایای gogn/sn مجموع زوایای خلفی و mpa کمک گرفت.