بررسی وارزیابی ریسک فاکتورهای مربوط به فعالیت دستها در یک صنعت خودرو سازی در سال ۱۳۹۰

زمینه و هدف: اختلالات اسکلتی عضلانی ناشی از کار یکی از شایع تر ین مشکلات جمعیت های کاری در بسیاری از کشورهای در حال توسعه و به ویژه در صنایع مختلف ایران می باشد. از مهم ترین این اختلالات می توان به سندرم تونل کارپال ( cts ) اشاره کرد که در بسیاری از صنایع گزارش شده است و درمیان کارگران صنایع خودروسازی بیشتر شایان توجه می باشد. هدف از انجام این پ‍ژوهش بررسی و ارزیابی ریسک فاکتورهای مربوط به فعالیت دست ها و اثر تلفیقی ریسک فاکتورها در به وجود آوردن عوارض اسکلتی عضلانی اندام های فوقانی می باشد که به این منظور از روش حد آستانه مجاز سطح فعالیت دست ها ( hal_tlv ) استفاده شد.   روش بررسی: این مطالعه از نوع مقطعی به روش توصیفی-تحلیلی می باشد که در آن 44 نفر مرد در دو سالن پرس ضربه ای و پرس هیدرولیکی کارخانه خودروسازی مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفتند. نمونه گیری از طریق سرشماری انجام گرفت. اطلاعات از طریق مشاهده ای وبا استفاده از چک لیست های مربوط به میزان فعالیت دست ها ( hal ) و حداکثر نیروی طبیعی ( npf ) جمع آوری گردید. نتایج حاصل از تلفیق این دو متغیر در جدول hal_tlv برای تخمین سطوح ریسک شغل های مورد نظر انجام مورد استفاده قرار گرفته است. آنالیز و تجزیه تحلیل داده ها ا با استفاده از نرم افزار spss 18 و رسم نمودارها توسط نرم افزار exell انجام شد. روش بررسی: این مطالعه از نوع مقطعی به روش توصیفی-تحلیلی می باشد که در آن 44 نفر مرد در دو سالن پرس ضربه ای و پرس هیدرولیکی کارخانه خودروسازی مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفتند. نمونه گیری از طریق سرشماری انجام گرفت. اطلاعات از طریق مشاهده ای و با استفاده از چک لیست های مربوط به میزان فعالیت دست ها ( hal ) و حداکثر نیروی طبیعی ( npf ) جمع آوری گردید.نتایج حاصل از تلفیق این دو متغیر در جدول hal_tlv برای تخمین سطوح ریسک شغل های مورد نظر انجام مورد استفاده قرار گرفته است. آنالیز و تجزیه تحلیل داده ها ا با استفاده از نرم افزار spss 18 و رسم نمودارها توسط نرم افزار exell انجام شد.   یافته ها: نتایج تحقیق نشان می­دهدکه در سالن پرس ضربه ای 31.25%(5نفر)درسطح ریسک a (ناحیه ایمن)و73.3%(11نفر)درسطح ریسک b (منطفه احتیاط)قرار گرفتند.همچنین درسالن پرس هیدرولیکی (مجموع هردرگروه)3.57%(1نفر)درسطح ریسک a (ناحیه ایمن)و96.4%(27نفر)درسطح ریسک c (ناحیه خطرناک)قرار گرفتند. بررسی و آنالیز نتایج نشان می­دهد که درقسمت پرس ضربه­ای ارتباط معناداری به صورت معکوس بین 2 متغیر hal و npf بدست آمد( r=0/881 و p<0.014 )همچنین در 2 گروه شاغل درسالن پرس هیدرولیکی نیزارتباط معناداری به صورت معکوس بین این 2 متغیر به دست آمد.گروه اول( p<0.001 و r=0/881 )وگروه دوم ( p<0.004 و r=0/68 ).   تیجه گیری: ارزیابی فاکتورهای ریسک ارگونومیکی 2 سالن پرس هیدرولیکی و پرس ضربه ای نشان می دهد که پرس هیدرولیکی نسبت به پرس ضربه ای دارای بیشترین ریسک سطح c (خطرناک) می باشد و عامل ایجادکننده آن را می توان ناشی از اعمال نیروی زیاد به همراه انجام حرکات تکراری با سرعت بالا در این سالن عنوان کرد. همچنین می توان استنباط نمود در مشاغلی که افراد مجبور به اعمال نیروی زیاد هستند، با کاهش سرعت و تکرار حرکات، ریسک ابتلا به اختلالات اسکلتی – عضلانی اندام های فوقانی به خصوص cts کاهش خواهد یافت و به طور کلی می توان گفت ایجاد تعامل در اعمال نیرو، تکرار حرکات و مدت فعالیت می تواند در پیشگیری از ابتلا به اختلالات اسکلتی-عضلانی بسیار سودمند باشد.