مقایسه اثر بزاق افراد سالم و مبتلایان به بیماری پریودنتال بر مرگ نوتروفیلها

سابقه و هدف: درصد قابل توجهی از نوتروفیل های بزاق و شیار لثه دستخوش تغییرات دژنراتیو شده اند که علت و مکانیسم مرگ این سلولها کاملا مشخص نشده است. در برخی تحقیقات، مکانیسم مرگ نوتروفیل ها را به apoptosis یا مرگ برنامه ریزی شده سلول نسبت داده اند، حال آنکه در تحقیقی دیگر، مکانیسم مرگ را به نکروز نسبت دادند. با توجه به مطالب فوق، هدف از انجام این تحقیق را بر پایه مقایسه اثر بزاق افراد سالم و مبتلا به بیماری های پریودنتال بر مرگ نوتروفیلها بنا نمودیم.مواد و روشها: روش این مطالعه به صورت تحلیلی ( analyticalو مورد - شاهد (case-control) بوده است. برای این منظور، از بین بیماران مراجعه کننده به بخش پریودنتیکس دانشکده دندانپزشکی شهید بهشتی و درمانگاه قاضی طباطبایی و از بین دانشجویان دندانپزشکی در مجموع 45 نمونه بزاق کامل (whole saliva) بصورت غیر احتمالی و از افراد در دسترس تهیه شد که نمونه ها مربوط به 15 فرد سالم، 15 فرد مبتلا به ژنژیویت و 15 فرد مبتلا به پریودنتیت مزمن (chronic periodontitis) بودند. پس از تهیه رقت 5/0 از نمونه های بزاق، نمونه ها به مدت 30 دقیقه با نوتروفیلهای خون محیطی مربوط به یک فرد سالم مجاور شدند. سپس به رنگ آمیزی با کیت annexin-v-flous و مشاهده در زیر میکروسکوپ فلورسانس جهت تعیین درصد سلولهای اپوپتوتیک و سلولهای نکروتیک اقدام شد.یافته ها: میانگین درصد سلولهای زنده در گروههای سالم، مبتلا به ژنژیویت و مبتلا به پریودنتیت مزمن به ترتیب حدود 20/3±93/88، 90/6±13/80 و 32/7±06/77 بود. میانگین درصد سلولهای اپوپتوتیک در گروه های سالم، مبتلا به ژنژیویت و مبتلا به پریودنتیت مزمن به ترتیب حدود 19/3±06/11، 92/6±73/19 و01/7± 22 بود. میانگین درصد سلولهای نکروتیک در گروه های سالم، مبتلا به ژنژیویت و مبتلا به پریودنتیت مزمن به ترتیب حدود 0؛ 51/0±13/0 و60/2±93/0 برآورد شد. با انجام آنالیزهای آماری، اختلافات آماری معنی دار از لحاظ درصد سلولهای زنده و اپوپتوتیک بین سه گروه مورد مطالعه ملاحظه گردید (p=0.000)، اما از نظر درصد سلولهای نکروتیک، به اختلاف آماری معنی دار برخوردار نشد. همچنین مشخص شد که همبستگی های آماری معنی داری نیز بین درصد سلولهای زنده، اپوپتوتیک و نکروتیک با سه گروه مورد مطالعه وجود دارد (به ترتیب p=0.000،p=0.000 و p=0.027). نتیجه گیری: بر اساس یافته های بدست آمده از این تحقیق چنین نتیجه گیری میشود که بزاق کامل افراد مبتلا به ژنژیویت و پریودنتیت مزمن قادر به القای مرگ نوتروفیل ها میباشد و احتمالا با پیشرفت بیماری پریودنتال بر شدت این اثر افزوده میشود.