میزان اثر عمق بیهوشی بر بروز و شدت رفلکس چشمی- قلبی در جراحی استرابیسم در کودکان و نوجوانان

مقدمه: از جمله مشکلات حین بیهوشی در عمل جراحی چشم بروز رفلکس چشمی- قلبی می باشد که در اثر فشار به کره ی چشم یا تحت کشش قرار گرفتن ساختمان های اطراف چشم رخ می دهد. این رفلکس در بیشتر مواقع به صورت برادیکاردی خود را نشان می دهد، ولی در بعضی مواقع می تواند به صورت آریتمی های دیگر که می تواند تهدید کننده ی جان بیمار و یا حتی ایست کامل قلبی بروز کند. هدف از اجرای این مطالعه، ارزیابی تأثیر عمق بیهوشی با استفاده از پروپوفول بر رفلکس چشمی- قلبی بر اساس بی اسپکترال ایندکس در جراحی استرابیسم کودکان و نوجوانان بود. روش ها: این مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی دوسو کور بود که در بیماران 2 تا 18 ساله ی مبتلا به استرابیسم که جهت عمل جراحی اصلاح استرابیسم به اتاق عمل بیمارستان فیض مراجعه کرده بودند، انجام شد. بیماران بر حسب ورود به اتاق عمل به صورت تصادفی در 3 گروه قرار گرفتند. گروه ها بر اساس عمق بیهوشی تقسیم شدند. در گروه i،   bis(bispectral index) 4 ± 40، گروه ii 4 ± 50 و گروه iii 4 ± 60 بود. برای مقایسه ی میانگین متغیرهای کمی بین سه گروه از آزمون one way anova و برای مقایسه ی فراوانی متغیرهای کیفی بین سه گروه از 2 χ استفاده شد. یافته ها: در این مطالعه 3 گروه 25 نفره از کودکانی که تحت عمل جراحی استرابیسم قرار گرفته بودند، مطالعه شدند. در گروه i و ii 40 درصد پسر و 60 درصد دختر و در گروه iii 52 درصد پسر و 48 درصد دختر بودند. بروز رفلکس چشمی- قلبی در سه گروه مورد مطالعه متغیر و بین 20 درصد در گروه i تا 60 درصد در گروه iii متغیر بود. آزمون one way anova نشان داد که تفاوت میانگین ضربان قلب بین گروه اول و دوم معنی دار نبود (05/0 < p)، اما بین گروه اول و سوم و بین گروه دوم و سوم معنی دار بود (05/0 > p). به علاوه میانگین فشار خون سیستولیک بین سه گروه تفاوت معنی داری نداشت. در گروه i در 20 درصد موارد، در گروه ii در 28 درصد موارد و در گروه iii در 60 درصد موارد عارضه رخ داده بود. آزمون 2 χ نشان داد بروز آریتمی و نیاز به دارو برای رفع آریتمی در سه گروه یکسان نبود (05/0 < p)، اما بروز تهوع و استفراغ در سه گروه یکسان بود. نتیجه گیری: بروز رفلکس چشمی- قلبی در حین انجام اعمال جراحی چشم بین 30 تا 90 درصد است. نتایج مطالعه ی ما نشان داد که این میزان در سه گروه مورد مطالعه متغیر و بین 20 درصد در گروه i تا 60 درصد در گروه iii متغیر بود. همچنین نتایج مطالعه ی ما نشان داد در گروه i و ii رفلکس چشمی- قلبی به طور معنی داری کمتر از گروه iii بود.